Një gjykatë në qytetin rus, Kazan, ia ka zgjatur për dy muaj paraburgimin Alsu Kurmashevës, gazetares veterane në Shërbimin Tatar-Bashkir të Radios Evropa e Lirë (REL), e cila është duke u mbajtur në paraburgim në Rusi prej 18 tetorit.
Kurmasheva, gazetare në selinë qendrore të REL-it në Pragë të Republikës Çeke, ka dyshtetësi, amerikane dhe ruse. Ajo kishte udhëtuar për në Rusi në maj për shkak të një emergjence familjare.
Ajo ishte ndaluar përkohësisht më 2 qershor në aeroportin e Kazanit, ku ishte duke pritur që të kthehej në Pragë. Aty autoritetet ia konfiskuan të dyja pasaportat. Prej atëherë, ajo nuk ka mundur të largohet nga Rusia.
Më 11 tetor, autoritetet e gjobitën Kurmashevën me 103 dollarë për dështim të regjistrimit të pasaportës së saj amerikane tek autoritetet ruse, sipas raportimeve të mediave lokale bazuar në dokumentet e gjykatës që i kanë parë.
Kurmasheva u arrestua sërish më 18 tetor nën akuzën se ka dështuar të regjistrohet si agjente e huaj. Sipas ligjeve ruse, për një akuzë të tillë ajo mund të dënohet deri me pesë vjet burgim.
Komisioni Hetues tha se Kurmasheva akuzohet në bazë të një paragrafi të Kodit Penal, i cili i referohet regjistrimit të “agjenteve të huaj” të cilët bëjnë “grumbullimin e qëllimshëm të të dhënave në fushën e ushtrisë dhe aktiviteteve teknike ushtarake të Rusisë”, të cilat, nëse pranohen nga burimet e huaja “mund të përdoren kundër sigurisë së vendit”.
Komisioni nuk dha hollësi të tjera.
“Alsu i ka kaluar 45 ditë prapa grilave në Rusi dhe, sot, paraburgimi i saj i padrejtë dhe i motivuar politikisht, është zgjatur”, tha presidenti në detyrë i REL-it, Jeffrey Gedmin. “Ne u bëjmë thirrje autoriteteve ruse që t’i lejojë asaj qasje konsullore, e cila është e drejta e saj si qytetare amerikane. Alsu duhet të lirohet dhe të ribashkohet me familjen e vet”.
Komisioni Hetues tha se hetimi i tij ka gjetur se, derisa Ministria e Drejtësisë e Rusisë nuk e shtoi atë në listën e “agjentëve të huaj”, ajo dështoi të ofrojë dokumente për t’u përfshirë në regjistër.
Kurmasheva dhe REL-i i kanë hedhur poshtë këto akuza.
Komisioni Hetues tha se Kurmasheva akuzohet në bazë të një paragrafi të Kodit Penal, i cili i referohet regjistrimit të “agjenteve të huaj” të cilët bëjnë “grumbullimin e qëllimshëm të të dhënave në fushën e ushtrisë dhe aktiviteteve teknike ushtarake të Rusisë”, të cilat, nëse pranohen nga burimet e huaja “mund të përdoren kundër sigurisë së vendit”.
Komisioni nuk dha hollësi të tjera.
“Alsu i ka kaluar 45 ditë prapa grilave në Rusi dhe, sot, paraburgimi i saj i padrejtë dhe i motivuar politikisht, është zgjatur”, tha presidenti në detyrë i REL-it, Jeffrey Gedmin. “Ne u bëjmë thirrje autoriteteve ruse që t’i lejojë asaj qasje konsullore, e cila është e drejta e saj si qytetare amerikane. Alsu duhet të lirohet dhe të ribashkohet me familjen e vet”.
Komisioni Hetues tha se hetimi i tij ka gjetur se, derisa Ministria e Drejtësisë e Rusisë nuk e shtoi atë në listën e “agjentëve të huaj”, ajo dështoi të ofrojë dokumente për t’u përfshirë në regjistër.
Kurmasheva dhe REL-i i kanë hedhur poshtë këto akuza.
Paraburgosja e Kurmashevës në Rusi, e cila është anëtarja e dytë e mediave amerikane që mbahet nga Moska këtë vit, nxiti një valë kritikash nga grupet për të drejtat e njeriut dhe politikanët, të cilët thanë se kjo tregon për një shkallë të re të censurës në kohë lufte.
Vendimi i gjykatës për t’ia vazhduar Kurmashevës paraburgimin vjen një ditë pasi grupi i rëndësishëm rus për të drejtat e njeriut, Memorial, e njohu Kurmashevën si të burgosur politike.
Moska është akuzuar se po i ndalon gazetarët amerikanë për t’i përdorur për këmbimin e tyre me të burgosur rusë në Shtetet e Bashkuara. Gazetari i Wall Stree Journal, Evan Gershkovich, u arrestua në mars për gjoja spiunim – një akuzë të cilën ai dhe gazeta e mohojnë plotësisht.
Kurmasheva është një nga katër gazetarët e Radios Evropa e Lirë – Andrey Kuznechyk, Ihar Losik dhe Vladyslav Yesypenko janë tre të tjerët – që aktualisht janë të burgosur për akuza që lidhen me punën e tyre.
Grupet e të drejtave të njeriut dhe Radio Evropa e Lirë kanë kërkuar vazhdimisht lirimin e të katër gazetarëve, duke thënë se ata janë arrestuar padrejtësisht.
Losik është një bloger dhe kontribuues për Shërbimin Bjellorus të Radios Evropa e Lirë, i cili u dënua në dhjetor të vitit 2021 për disa akuza, përfshirë “organizimin dhe përgatitjen e veprimeve që cenojnë rëndë rendin publik”. Ai u dënua me 15 vjet burgim.
Kuznechyk, një redaktor në internet për Shërbimin Bjellorus të Radios Evropa e Lirë, u dënua në qershor të vitit 2022 me gjashtë vjet burgim pas një gjyqi që zgjati jo më shumë se disa orë. Ai u dënua për “krijim ose pjesëmarrje në një organizatë ekstremiste”.
Yesypenko, me shtetësi të dyfishtë, ukrainase dhe ruse, kontribues në Realitetet e Krimesë – media rajonale e Shërbimit Ukrainas të REL-it – u dënua në shkurt të vitit 2022 me gjashtë vjet burgim nga një gjykatës rus në Krimenë e pushtuar, pas një gjyqi me dyer të mbyllura. Ai u dënua për “posedim dhe transport të lëndëve plasëse”, një akuzë që ai e mohon me vendosmëri.
