Në teatrin politik të Kosovës, po zhvillohet një akt i ri nën udhëheqjen e Kryeministrit Albin Kurti, teksa fshihen pëshpëritjet për zgjedhje të parakohshme në gusht të vitit 2024. Kështu vlerëson analisti Baton Haxhiu në një shkrim autorial të publikuar sot.
Sipas tij, ky nuk është vetëm një cikël tjetër zgjedhor. “Është një lëvizje strategjike në një lojë komplekse gjeopolitike dhe një rrëfim i formuar nga dinamikat e brendshme dhe rrjedhat ndërkombëtare”, ka shkruar Haxhiu.
“Imagjinoni diasporën kosovare, të shpërndarë anembanë globit, që kthehet në atdheun e saj në zemër të verës dhe ndikimi i tyre nuk është vetëm numerik”.
Kurti, sipas Haxhiut i vetëdijshëm për këtë ndryshim potencial elektoral, po luan kartat e tij në harmoni me këtë dinamikë të diasporës, një lëvizje që nënvizon një hendek të thellë midis vizionit të tij për zgjedhje dhe dëshirës së komunitetit ndërkombëtar për stabilitet dhe përputhje me marrëveshjet e vendosura.
“Pastaj është hija e zgjedhjeve të SHBA-së në 2024, një ngjarje globale që jehon nëpër korridoret e pushtetit në Prishtinë”.
Haxhiu vlerëson se Qeveria e Kurtit, duke shprehur dëshirën për të konsoliduar pushtetin para kësaj ngjarjeje ndërkombëtare, duket se po vendos në mënyrë të kujdesshme kohën politike të Kosovës në sinkron me dinamikat globale.
“Kjo strategji, që pasqyron manovrat politike serbe, sugjeron një bartje nga dialogu në një agjendë më nacionaliste, një lëvizje që ka ngritur vetulla në qarqet diplomatike”, thotë Haxhiu sipas të cilit mandati i Kurtit si kryeministër është përcjellur me sfida dhe kritika të mëdha.
“Qasja e tij ndaj dialogut, shpesh duke u fokusuar në gabimet strategjike të Kosovës, ka tërhequr kritika për nënçmimin e unitetit të vendit dhe dështimin për të vlerësuar garancitë e ofruara nga Komuniteti Perëndimor”.
Thotë se rezistenca e tij ndaj propozimit evropian, pavarësisht potencialit të tij për paqe dhe normalizim, skicon një portret të një lideri që lufton me impulsit nacionaliste dhe një peizazh ndërkombëtar kompleks.
“Akuza për “politikën e strucit”, ku realitetet, veçanërisht reagimet ndërkombëtare, shmangen ose mohohen, e komplikojnë më tej këtë rrëfim”.
Një qëndrim i tillë Sipas Haxhiut, rrezikon të pengojë progresin e Kosovës si shtet i njohur ndërkombëtarisht dhe luan në duart e atyre që mund të synojnë të shfrytëzojnë këto dobësi.
Gjithashtu, sipas Baton Haxhiut stili i udhëheqjes së Kurtit, i shënuar nga tendencat autokratike dhe populiste, ka ngritur shqetësime për përkushtimin e tij ndaj normave demokratike.
“Veprimet e njëanshme të administratës së tij dhe trajtimi i tensioneve etnike në Kosovë tregojnë një stil udhëheqjeje që mund të çojë në paqëndrueshmëri dhe mosmarrëveshje”.
Në këtë rrëfim që po zhvillohet, Haxhiu thotë se lëvizja e mundshme e Kurtit drejt zgjedhjeve të parakohshme në gusht të 2024 shfaqet si një përgjigje strategjike ndaj llogaritjeve politike të brendshme, dinamikave ndërkombëtare dhe marrëdhënieve rajonale.
“Kjo reflekton presionet e mbajtjes së pushtetit, adresimit të pritshmërive vendase dhe menaxhimit të një ekuilibri delikat në marrëdhëniet ndërkombëtare. Ndërsa rrëfimi i peizazhit politik të Kosovës vazhdon të evoluojë, zgjedhjet e hershme, nëse materializohen, mund të jenë një pikë kthese. Ato mund të riorganizojnë jo vetëm dinamikat politike të brendshme të Kosovës, por edhe pozicionin e saj në skenën ndërkombëtare, një dëshmi e vallëzimit të ndërlikuar të politikës, fuqisë dhe bindjes”.
Por, loja politike e Kurtit sipas Haxhiut nuk është as e re as e paparë në batakun politik të Ballkanit Perëndimor.
“Pretendimi i Kurtit për zgjidhje përmes zgjedhjeve është imitim i Modelit të presidentit serb Aleksandër Vuçiç, që synonte zgjedhje dhe largim të vëmendjes nga dialogu. Në përpjekje për të evituar përgjegjësinë e plotë të dialogut, Qeveria Kurti po ndjek rrugën e ndërtuar nga Vuçiq. Ky paradoks ka ngritur shqetësime në opinionin ndërkombëtar, duke sjellë një kontekst të komplikuar për marrëdhëniet me BE-ne. Çështja e marrëveshjes është shndërruar në një sfidë për evropianet që dëshirojnë zbatimin e marrëveshjeve të Brukselit/Ohrit dhe ta përkthejnë në ligj evropian. Ndërsa vlerësimi i implementimit, pasi te behet ligj në mars të vitit që vjen, varet nga vullneti politik.
“Kjo ka krijuar një tension midis nevojës për përparim dhe presionit ndërkombëtar, duke lënë hapur mundësinë e sanksioneve për Kosovën nëse nuk ka zhvillim në procesin e implementimit. Ndikimi i Takimit të Këshillit Evropian dhe matja e Progresit ne muajin mars, kur mbahet edhe takimi i Këshillit Evropian, ka sjellë një shqetësim të thelluar ndërkombëtar mbi progresin dhe angazhimin e Kosovës. Ndërlikimet e progresit dhe presionet për të ndjekur standardet evropiane janë ndjenja kryesore përpara zgjedhjeve të ardhshme. Burime ndërkombëtare kanë përmendur që parapërgatitja e një buxheti të posaçëm për Komisionin Zgjedhor ka ngritur pyetje mbi ndërtimin e procesit zgjedhor pa lajmëruar miqtë ndërkombëtarë dhe ka shfaqur një mungesë besimi ndërkombëtar mbi procesin e zgjedhjeve”, vlerëson Haxhiu sipas të cilit Edhe ndërkombëtarët janë të bindur se Kurti po bënë përpjekje për të adaptuar modelin e zgjedhjeve nga Serbia.
“Kosova në këtë mënyrë shfaq një ndikim të përshtatur nga praktikat politike serbe. Kjo mund të çojë në një tension të ri në marrëdhëniet me ndërkombëtarët, rrjedhimisht kthim prapa, apo në rastin më të mirë ngecje në status quon e përhershme”, përfundon Haxhiu.
