Qytetarët mbështesin anëtarësimin në BE, por jo me koston e përfshirjes së bullgarëve në Kushtetutë, sipas sondazhit të fundit të opinionit publik të kryer për Detektor nga Instituti për Hulumtime Politike në Shkup. Sipas tij, nëse nesër ka referendum, për anëtarësim në BE do të votojnë 60.2 për qind, ndërsa kundër 28.7 për qind. “Është interesant fakti se anketa e këtij viti tregon numrin më të madh të qytetarëve që do të votonin kundër. Ne po e bëjmë këtë pyetje për të katërtën herë në 5 vitet e fundit. Nëse në vitin 2019 vetëm 17.3% ishin kundër, sot ky numër është rritur në 28.7%”, thonë nga atje.
Shumica e qytetarëve ose 31.7% besojnë se Maqedonia nuk do të hyjë kurrë në BE, 18.1% presin që kjo të ndodhë në 5 vitet e ardhshme, 15.9% në 10, dhe 14.8% presin hyrje në BE në 15 vitet e ardhshme.
Megjithatë, më shumë se dy të tretat e qytetarëve janë gati të sakrifikojnë anëtarësimin në BE nëse e vetmja mënyrë për të arritur atje është përfshirja e bullgarëve në Kushtetutë. 69.5% e të anketuarve mendojnë se qeveria e re nuk duhet të pranojë përfshirjen e bullgarëve në Kushtetutë edhe me koston e shtyrjes së fillimit të negociatave me Bashkimin Evropian. 21% e të anketuarve mendojnë ndryshe. Në një situatë të tillë, siç pritej, 55.7% e qytetarëve shprehen se janë kundër kornizës së negociatave të rënë dakord me propozimin francez, ndërsa 28.1% e mbështesin atë.
Ka dallime të konsiderueshme për këtë çështje ndërmjet maqedonasve dhe shqiptarëve etnikë. Përderisa 63.5% e maqedonasve janë kundër kornizës së negociatave dhe vetëm 11.6% e mbështesin atë, situata është e kundërta tek shqiptarët etnikë. 55.9% e shqiptarëve etnikë mbështesin kornizën e negociatave të krijuar sipas propozimit francez, ndërsa 22.7% janë kundër. Një shumicë e madhe e qytetarëve ose 60.3% thonë se e njohin mirë propozimin francez për përcaktimin e kornizës së negociatave, ndërsa 37.6% thonë se nuk e njohin mirë. Shqiptarët etnikë konsiderohen më të njohur me propozimin francez sesa maqedonasit. 66.4% e shqiptarëve etnikë dhe 58.6% e maqedonasve konsiderojnë se janë të njohur me propozimin francez.
Në një situatë të tillë, 54% e qytetarëve besojnë se kjo kornizë negociuese e vë Maqedoninë në pozitë të varur dhe paraqet hyrje në bullgarizimin e vendit, ndërsa 19.2% mendojnë se korniza negociuese merr parasysh shumicën e kërkesave dhe garancive maqedonase, identiteti maqedonas, shifra, të cilat janë të ngjashme me ato të sondazhit të vitit të kaluar me një rritje të lehtë të kundërshtarëve të kornizës negociuese. Sipas strukturës etnike të atyre që iu përgjigjën pyetjeve, dallimet mes maqedonasve dhe shqiptarëve etnikë janë sërish të mëdha. Në mesin e maqedonasve, 64% besojnë se korniza e vendos Maqedoninë në një pozitë të varur dhe është një hyrje në bullgarizimin, ndërsa te shqiptarët etnikë, vetëm 18.2% e ndajnë këtë pikëpamje, ndërsa 44.1% e të anketuarve besojnë se korniza merr parasysh shumicën e kërkesave maqedonase dhe garantojnë identitetin maqedonas.
Pothuajse gjysma e qytetarëve ose 49.1% besojnë se korniza e negociatave mund të ndryshohet, ndërsa 28.3% mendojnë se kjo nuk mund të ndodhë. Krahasimi me anketën e vitit të kaluar tregon një rritje të ndjeshme të numrit të qytetarëve që aktualisht besojnë se korniza mund të ndryshohet. Nëse vitin e kaluar 37.1% e qytetarëve besonin në ndryshimin e kornizës, sot kjo përqindje ka shkuar në 49.1%.
Garancitë shtesë nga BE-ja për shumicën e qytetarëve nuk janë të pranueshme si kusht për ndryshimin e Kushtetutës. 47.1% thonë se nuk do të pranonin ndryshimin e Kushtetutës dhe vazhdimin e negociatave nëse Maqedonia do të merrte garanci shtesë, ndërsa për 42.1% të qytetarëve do të ishte e pranueshme. Qytetarët janë të ndarë në pyetjen nëse mosmarrëveshja me Bullgarinë do të tejkalohet me qeverinë e re dhe do të fillojnë negociatat me BE-në. 42% besojnë se do të tejkalohet, ndërsa 43.8% besojnë se nuk do të ndodhë. Shumica e qytetarëve ose 37.7 për qind mendojnë se mosmarrëveshja me Bullgarinë nuk do të zgjidhet. 22.7% besojnë se kjo do të ndodhë në 4 vitet e ardhshme, 17% vitin e ardhshëm dhe vetëm 4.2% janë të mendimit se mosmarrëveshja do të tejkalohet deri në fund të këtij viti.
Ndryshe, sondazhi është bërë nga Instituti për Hulumtime Politike – Shkup në mostrën përfaqësuese prej 1030 të anketuarve në periudhën prej 7 deri më 11 qershor.\Koha\
