Me kthimin e Donald Trump në presidencën e Shteteve të Bashkuara, Bashkimi Evropian po përballet me një sërë sfidash të paprecedentë që ndikojnë në sigurinë, stabilitetin ekonomik dhe ndikimin e tij gjeopolitik.
Politika e jashtme transaksionale e Trump-it, skepticizmi për NATO-n dhe kërcënimet për tarifat tregtare kanë ekspozuar dobësitë e Evropës, veçanërisht varësinë e saj nga SHBA-ja për bashkëpunimin e mbrojtjes dhe ekonomike. BE-ja tani po shqyrton me shpejtësi opsionet strategjike për të reduktuar këtë varësi, duke përfshirë forcimin e autonomisë ushtarake, qëndrueshmërinë ekonomike dhe zhvillimin e aleancave të reja gjeopolitike.
Tronditja gjeopolitike e kthimit të Trump
Doktrina “Amerika e para” e Trump ka thelluar sërish tensionet transatlantike, me pasoja të menjëhershme për sigurinë evropiane. Ngurrimi i Trump për të mbështetur pa kushte Ukrainën, i kombinuar me kërcënimet për t’u tërhequr nga NATO nëse aleatët evropianë nuk rrisin shpenzimet e mbrojtjes, ka destabilizuar rendin që formësoi Evropën pas Luftës së Ftohtë.
Fjalimi i tij inaugurues në vitin 2025 hoqi referencat tradicionale për aleancat, në vend të kësaj theksoi nacionalizmin ekonomik dhe izolacionizmin, duke shënuar një largim drastik nga lidershipi amerikan i pasluftës.
Udhëheqësit evropianë tani përballen me kërcënimin gjithnjë e më serioz se SHBA mund të mos jetë më një garantues i sigurisë. Përpjekjet e Trump për të negociuar drejtpërdrejt me Rusinë për të ardhmen e Ukrainës, pa përfshirë BE-në, kanë konfirmuar më tej nevojën për autonomi më të madhe strategjike për Evropën.
Dobësitë ekonomike dhe luftërat tregtare
Kërcënimet e Trump për të vendosur tarifa për produktet evropiane që variojnë nga 10% në 20% mund të ndezin një luftë të re tregtare transatlantike. Tregtia BE-SHBA, me vlerë 1.3 trilion euro në vit, është më e madhja në botë dhe ekonomitë e orientuara nga eksporti si Gjermania dhe Holanda mund të pësojnë ndërprerje serioze nëse vendosen tarifa.
