“Gjermania ka nevojë për punëtorë – të paktën 400,000 në vit. Kështu thonë ekspertët. Një nga mundësitë që këta njerëz të vijnë në Gjermani është i ashtuquajturi ‘sundim i Ballkanit Perëndimor’.” Por nën qeverinë e re të udhëhequr nga Friedrich Merz, ky rregull mund të kufizohet ndjeshëm”, shkruan Tageszeitung.
Gazeta e Berlinit rikujton se në bazë të kësaj rregulloreje të posaçme për Ballkanin Perëndimor, pa problem mund të mbërrijnë për punë në Gjermani persona nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Maqedonia dhe Serbia. Ata nuk kanë nevojë për arsim profesional apo kualifikime të tjera për këtë. Mjafton të keni një ofertë pune dhe miratim nga Agjencia Federale e Punës dhe Punësimit. Rregulli u prezantua në vitin 2015 me synimin për të reduktuar numrin e kërkesave të shpeshta të kota për azil nga ato vende dhe për t’u lejuar njerëzve akses të rregullt në tregun e punës.
Që atëherë, sipas Tageszeitung, numri i kërkesave për azil nga vendet e Ballkanit Perëndimor është ulur ndjeshëm. Gazeta kujton se njerëzit nga ajo pjesë e Evropës shpesh punojnë në shëndetësi dhe ndërtim, si dhe në restorante dhe hotele. Ish-i ashtuquajturi “koalicioni i semaforëve” i Olaf Scholz (SPD, të Gjelbrit dhe Liberalëve) në 2024 jo vetëm që e zgjeroi atë rregull, por gjithashtu rriti kuotën për dhënien e vizave të punës nga 25,000 në 50,000 në vit.
Qeveria e re pothuajse me siguri do të drejtohet nga Unioni Kristian Demokrat (CDU) i Friedrich Merz-it dhe negociatat për koalicionin janë duke u zhvilluar aktualisht me Social Demokratët (SPD). Por për habinë e të gjithëve, dokumenti i grupit të punës për çështjet e punës dhe sociale nuk përmbante asnjë fjalë për rregulloren për Ballkanin Perëndimor”, shkruan gazeta gjermane. “Dokumenti i mëparshëm negociues thoshte se kishte një qëllim për të ‘kufizuar’ imigracionin përsëri përmes atij rregulli – në 25,000 njerëz fillestarë në vit.”
Tageszeitung i dërgoi një pyetje CDU-së, por ata nuk deshën të komentonin negociatat në vazhdim dhe as SPD-ja nuk u përgjigj.
Cilat janë pasojat?
Eksperti ekonomik Herbert Bricker nga Instituti për Hulumtime të Tregut të Punës dhe Profesioneve (IAB), i cili ka vlerësuar efektet e ardhjes së fuqisë punëtore nga Ballkani Perëndimor, beson se heqja e këtij rregulli nuk do të ishte një ide e mirë, sepse, siç tha ai, ata njerëz “japin shumë mirë në tregun e punës”.
Tre deri në katër vjet pas mbërritjes në Gjermani, rreth 95 për qind e tyre janë ende të punësuar, tregojnë të dhënat e Institutit. Kjo lidhet edhe me faktin se leja e qëndrimit është e lidhur me statusin e punësimit. “Për sa i përket normave të punësimit, ata po performojnë më mirë se çdo grup tjetër emigrantësh në tregun e punës. Në fakt, ata janë shumë më të suksesshëm se shumë punëtorë shtëpiak,” theksoi Bricker.
Këta njerëz pothuajse nuk e përdorin fare ndihmën sociale dhe “niveli i kualifikimeve është më i lartë se sa pritej”. Për më tepër, megjithëse sundimi i Ballkanit Perëndimor nuk kërkon ndonjë kualifikim, shumica e emigrantëve në Gjermani bëjnë punë të kualifikuar. “Ne kemi marrëdhënie të rregullta pune këtu, gjë që është e mirë për ekonominë, për kompanitë dhe për të ardhurat nga taksat,” shtoi Bricker.
Gjermania humbet çdo vit 400,000 punëtorë për shkak të ndryshimeve demografike. “Nëse reduktojmë më tej kanalet që funksionojnë mirë, do të kemi një problem serioz”, përfundoi eksperti gjerman.
Qasje alternative?
Politologu Holger Kolb nga Këshilli Këshillimor për Integrimin dhe Migracionin kujtoi se kur u futën rregulloret për ardhjen e tyre në punë, fuqia punëtore nga Ballkani Perëndimor kishte dukshëm më pak mundësi për të ardhur në Gjermani sesa sot.
“Ndërkohë, aksesi në tregun gjerman të punës është bërë më i lehtë. Sot ka korniza më të mira ligjore për imigracionin për motive punësimi,” vuri në dukje Kolb, duke përmendur si shembull të ashtuquajturin “Programi i Partneritetit për Njohjen e Kualifikimeve”.
“I lejon njerëzit të vijnë në Gjermani për të punuar në një profesion të caktuar, ndërsa në të njëjtën kohë përpiqen t’u njohin certifikatat dhe diplomat. Pas njohjes së kualifikimeve, personi konsiderohet ekspert dhe mund të marrë një leje qëndrimi të përhershme në Gjermani vetëm pas tre vjetësh në vend të pesë viteve. Gjithashtu e bën më të lehtë për punëtorët e kualifikuar të bashkohen me familjet e tyre”, tha Kolb.
Ndryshe nga Bricker, Kolb mbështet reduktimin e kuotave për Ballkanin Perëndimor. Ai e sheh problematike faktin që kur bëhet fjalë për migracionin për motive punësimi, ne bëjmë pyetjen: “Nga vini?”. Kjo, thotë ai, nuk duhet të ketë rëndësi. Ata duhet të fokusohen më shumë tek “aftësia” e personit. “Dhe rregulli për Ballkanin Perëndimor shkon kundër asaj ideje bazë,” përfundoi eksperti gjerman Kolb për gazetën Tageszeitung.
