Zv. Këshilltarja e sigurisë kombëtare për kibernetikën dhe teknologjinë në Këshillin e Sigurisë Kombëtare në SHBA e pyetur nëse sulmi ndaj Shqipërisë ishte një sulm për NATO-n, duke qenë se ajo është antare e saj, u shpreh se nëse ka disa sulme të tilla ndaj vendeve antare, atëherë rreziku është i madh.
Në një intervistë për VOA, Anne Neuberger tha se Shqipëria dhe vendet e tjera të NATO-s kanë një mbrojtje kolektive dhe po punohet që një mbrojtje e tillë të forcohet.
Zëri i Amerikës: Si aleate të NATO-s, Shqipëria dhe Portugalia mbrohen teknikisht sipas parimit të mbrojtjes kolektive. Pra, a mund të shpjegoni se cili është këndvështrimi i administratës për parimin e NATO-s, një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve, në aspektin e luftës kibernetike? Në cilën pikë një sulm kibernetik meriton një kundërsulm? A ka ndonjë kriter? A ka një vijë të kuqe?
NEUBERGER: Pra, kjo është një fushë e politikave në zhvillim. Është një zonë shumë e re. Ju e keni parë politikën e NATO-s që një ose më shumë sulme kibernetike mund të ngriheshin në nivelin e një sulmi të armatosur.
Është e qartë se ky është një rrezik i lartë. Puna që po bëjmë në NATO është e përqendruar, së pari, në elasticitetin e sigurisë kibernetike.
Në Romë do të ketë një konferencë të NATO-s për Mbrojtjen Kibernetike, e cila do të fokusohet në standardet që anëtarët e NATO-s kanë për sistemet e tyre kritike, duke ndërtuar një aftësi për reagim ndaj incidentit në NATO.
Kështu që nëse një aleat sulmohet, vendet mund të bashkohen dhe praktikisht të ofrojnë mbështetje, si dhe ta përdorin atë si një aleancë për të zbatuar normat ndërkombëtare, por kjo është një fushë për të cilën po punojmë ende për të evoluar.
Zëri i Amerikës: Grupet e lidhura me Iranin depërtuan në sisteme të ndryshme në Armeni, duke përfshirë emailet e kryeministrit. A jeni i shqetësuar se Irani mund të ketë fituar akses në të dhënat e ndjeshme të NATO-s nëpërmjet kësaj shkeljeje? Dua të them se kemi dëgjuar edhe për Portugalinë kohët e fundit ku qindra dokumente të NATO-s mund të jenë vjedhur gjithashtu.
NEUBERGER: Pra, është e qartë se praktikat e mira të sigurisë kibernetike janë të nevojshme midis të gjithë anëtarëve të NATO-s, apo jo?
Çdo anëtar i NATO-s duhet të pranojë se ato sjellin rreziqe për një anëtar më të gjerë nëse nuk vendosin praktika të përshtatshme të sigurisë kibernetike.
Kjo është një nga arsyet që ne kemi punuar shumë ngushtë në kontekstin e NATO-s për sa i përket sigurisë kibernetike dhe për të ndërtuar aftësinë e reagimit ndaj incidenteve në NATO për të maturuar aftësitë kibernetike të NATO-s, sepse, siç e përmenda më herët, është e qartë se duhet bërë më shumë punë.
Ju keni përmendur disa shembuj që theksojnë nevojën për të. Unë mendoj se tani ka një njohje shumë më të thellë në NATO dhe një njohje shumë më të thellë për të bashkuar aleatët që të kenë në vend pragjet e përbashkëta të sigurisë kibernetike, për informacione të rëndësishme.
Zëri i Amerikës: Përtej aleatëve tuaj perëndimorë, a shihet e nevojshme një bashkëpunim dhe me vendet e tjera të botës?
NEUBERGER: Ne besojmë se po, sepse në shumë mënyra, vendet më të dobëta janë ato që janë më të cenueshme për t’u detyruar nëpërmjet sulmeve kibernetike ndaj sistemeve të tyre qeveritare, sulmeve kibernetike ndaj kompanive ose vjedhjes së pronës intelektuale në atë mënyrë.
Pra, ne besojmë se është në interes të të gjitha vendeve, qofshin të mëdha apo të vogla, sepse të gjithë jemi dixhitalizuar.
Është e qartë se disa prej nesh kanë dixhitalizuar më shumë se të tjerët, por të gjithë jemi dixhitalizuar aty ku ka rrezik për qytetarët tanë nëse shërbimet kritike ndërpriten ose nëse qeveritë ndërpriten në momente krize.
