Shkup, 6 tetor – Paralajmërime dhe konsultime për masa dhe ndihmë në përballjen me pasojat nga kriza energjetike dhe nevojën për furnizim me burime energjetike, e shënuan edhe ditën e djeshme. Konkluzioni i seancës së djeshme të Këshillit Ekonomik të qeverisë është se situata energjetike është stabile dhe javën e ardhshme qeveria do të marrë masa për kategoritë më të cenueshme të qytetarëve dhe kompanive. Është dërguar edhe apel për sjellje të përgjegjshme ndaj kompanive energjetike. Në Këshillin Ekonomik, odat dhe sindikatat përsëritën kërkesat e tyre dhe ekspertë, profesorë universiteti dhe akademikë paraqitën pikëpamjet dhe këshillat e tyre. Ndërkohë, vazhdoi komunikimi mes LSDM-së dhe VMRO-DPMNE-së për propozimet e partisë opozitare, por edhe për akuzat e ndërsjella për bllokimin e ligjeve që duhet të veprohet në kushtet e krizës së shpallur në energjetikë.
Në takimin e Këshillit ekonomik u shqyrtuan të gjitha opsionet për furnizim me energji elektrike nga prodhimi vendas, si dhe modalitetet për mbështetjen e ekonomisë dhe qytetarëve që kanë nevojë.
Kryeministri Dimitar Kovaçevski në seancë theksoi se përmes Bankës Zhvillimore merren masa për t’u ndihmuar kompanive, e cila do të sigurojë likuiditet për kompanitë dhe tejkalim më të lehtë të krizës në muajt në vijim.
Sipas ministrit të Financave Fatmir Besimi, buxheti nuk do të ketë probleme me likuiditet edhe përkundër krizës ekonomike, dhe komuniteti i biznesit mund të jetë i qetë, por edhe i gatshëm për punë të përgjegjshme. Guvernatorja e Bankës Popullore, Anita Angelovska-Bezhoska, megjithatë, theksoi se me kohë janë vërejtur implikimet makroekonomike të krizës energjetike dhe se janë ndërmarrë të gjitha masat e nevojshme për kontrollin e inflacionit dhe ruajtjen e kursit stabil të denarit. Gjithashtu tregohet se stabiliteti financiar dhe likuiditeti i bankave sigurohet edhe në kohë krize
“Masat tona veç më i kemi kumtuar për të kufizuar marzhet e prodhuesve të energjisë elektrike. Ne ramë dakord që në të ardhmen për furnizimin e mundshëm me energji elektrike nga jashtë dhe prodhimin në vendin tonë, të bëhet një llogaritje, të gjendet mesatarja dhe të ndahet ajo mesatare. Nëse prodhimi ynë është 100 euro për megavat orë, kurse energjia elektrike e importuar është 300 euro, ajo mesatare duhet të ndahet dhe kompanitë të paguajnë energjinë elektrike në tregun e lirë me çmim më të ulët se çmimi i bursës”, tha kryetari i Odës. i Tregtisë së Maqedonisë Veriperëndimore, Nebi Hoxha.
Kryetari i Lidhjes së Odave Ekonomike (LOE) Trajan Angeloski informoi se është biseduar se si të bëhen kombinime të caktuara me përfshirjen e TE-TO dhe burimeve të ripërtëritshme të energjisë, për të marrë një çmim prej 300 eurosh që shteti në një farë mënyre do ta bënte. ofertë për sektorin real dhe do të jetë fiks.
I i pari i Odës Ekonomike të Maqedonisë së Veriut, Branko Azeski, i cili ishte një nga pjesëmarrësit në mbledhjen e Këshillit Ekonomik të Qeverisë, kërkoi të konstatohet situata reale dhe të ndryshohet metodologjia e mbështetjes.
“Të na tregohet situata reale dhe të ndryshohet metodologjia e mbështetjes. Do të thotë të jesh tani dhe menjëherë. Nuk na kushton, biznesi është kategori variabile dhe varet nga bursa nga shumë elementë”, theksoi Azeski.
Kryetari i LSM-së, Darko Dimovski, kumtoi se kërkohet që kategorive të caktuara të familjeve të shpërndahen kartela me vlerë për blerjen e ushqimit dhe pagesën e rrymës, veçanërisht atyre që kanë të ardhura totale nën pagën mesatare (31.812,00 denarë) në një familje katër anëtarëshe. në diferencën nga shporta minimale sindikale (48.230,00 denarë).
Gjithashtu, të përfshihen kategoritë e gjimnazistëve dhe studentëve që studiojnë jashtë vendbanimit të tyre duke subvencionuar një pjesë të kostove të akomodimit të tyre. SSM kërkon gjithashtu që të mundësohet transporti urban falas për në punë dhe nga puna, duke qenë se një shpenzim i tillë për qytetarët që punojnë është i përditshëm dhe i pashmangshëm dhe padyshim që rëndon buxhetin e brendshëm.
Pasi kryeministri Dimitar Kovaçevski dhe lideri i VMRO-DPMNE-së Hristijan Mickoski pardje u pajtuan që VMRO-DPMNE-ja t’i dorëzojë kontaktet e saj për blerjen e energjisë më të lirë tek ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi, dje nga partia opozitare njoftuan se detyrimet që VMRO-DPMNE ishin përmbushur. Janë dorëzuar kontaktet dhe janë rregulluar takimet, pas së cilës Qeveria duhet të rregullojë sasinë e gazit dhe të naftës. Sipas marrëveshjes, Bekteshi duhet të kontaktojë subjektet e treguara për të përcaktuar nëse ofertat e tyre përmbushin kriteret e nevojshme.
Nga Qeveria paralajmëruan se do t’i shqyrtojë propozimet e VMRO-DPMNE-së. Ndër propozimet është që energjia për funksionimin e TC Negotinë të sigurohet me çmime më të lira se çmimet e bursës, dhe energjia elektrike që do të prodhohet t’i jepet ekonomisë, në mënyrë që të kursehen vendet e punës. Gjithashtu të sigurohen burime për prodhimin e energjisë elektrike dhe ngrohjes nga TE-TO Shkup dhe të transferohen të gjitha ndërmarrjet publike dhe ujësjellësit nga tregu i lirë në tregun e rregulluar.
Nga LSDM-ja dje bërnë thirrje për zhbllokim dhe mbështetje nga VMRO-DPMNE për ligjet që janë të rëndësishme për trajtimin më efektiv të krizës, siç janë ndryshimet në ligjet për energji, efikasitet energjetik dhe ndërtimtari, të cilat lehtësojnë instalimin e qelizave fotovoltaike. Qeveria kërkon mbështetjen dhe zhbllokimin e projektligjit për garantimin e detyrimeve të kredisë dhe financimin e Projektit për mbështetjen e likuiditetit të AD ESM në kushtet e krizës energjetike nga BERZH, për Ligjin për naftë dhe derivatet e naftës, si dhe zbatimin e vendimit për reduktimin e burimeve financiare në pjesët e buxhetit që kanë përqindje më të ulët përmbushjeje dhe rishpërndarjen e tyre në zërat që lidhen me përballimin e krizës energjetike.
Nga VMRO-DPMNE, nga ana tjetër, është përgjigjur se është e kotë të kërkohet mbështetje për ligjet që, siç thonë ata, nuk janë dorëzuar në Kuvend. Milloshoski, si reagim ndaj kërkesës së deputetëve të qeverisë për mbështetje të ligjeve për dalje nga kriza dhe përfundimi i bllokadës aktive, tha se është e pavlerë të mbahet një konferencë e jashtëzakonshme për media e kryeministrit Dimitar Kovaçevski më 28 shtator. dhe deri më sot nuk ka ligje të tilla në Kuvend.
“Për dallim nga papërgjegjshmëria e qeverisë, ne si grup parlamentar të nesërmen më 29 shtator propozuam një ligj për ndryshimin e Ligjit për Energjinë, përmes të cilit shkollat dhe ndërmarrjet publike dhe spitalet do të ishin në tregun e rregulluar dhe duam që të intervenohet sa më shpejt, por për fat të keq, mazhoranca qeverisëse, edhe pse ligji është vetëm tre nene, një javë ende nuk mashtron se zgjidhja e propozuar ligjore e VMRO-DPMNE-së po përkthehet. Me fjalë të tjera, zvarritet sepse qeveria nuk është në gjendje t’i dorëzojë në Kuvend ligjet e propozuara për të cilat Kovaçevski tha se janë urgjente dhe kërkojnë mbështetje dhe nuk ka asnjë gjurmë të tyre në arkivat parlamentare. Është e kotë të flitet për ligje që nuk janë dorëzuar në Kuvend”, tha Milloshoski.
Rajoni pret ndihmë për përballimin e krizës energjetike nga Bashkimi Evropian dhe diplomatët e tij theksojnë se vendimet e marra në BE në atë drejtim përfshijnë edhe Ballkanin Perëndimor.
“Çfarë do vendimi që merret në kuadër të BE-së, çdo masë që merret për të përballuar krizën energjetike gjithmonë përfshin rajonin e Ballkanit Perëndimor, sepse në këtë moment si BE-ja ashtu edhe Ballkani Perëndimor përballen me sfida të ngjashme”, deklarooi dje shefi i Delegacionit të BE-së në vend, ambasadori Dejvid Gir.
I pyetur për ndihmën e Bashkimit për vendet e Ballkanit Perëndimor për t’u përballur me krizën energjetike në kuadër të paketës së re të sanksioneve kundër Rusisë, të cilën BE-ja po përgatit, e cila nuk përfshin një përjashtim-derogim për rajonin. , për shkak të qëndrimit të Beogradit ndaj Moskës zyrtare, ambasadori evropian tregoi se Bashkimi Evropian ofron mbështetje të konsiderueshme financiare për fushën e energjisë. Kryesisht përmes të ashtuquajturës tranzicioni i gjelbër në sigurimin e burimeve të rinovueshme të energjisë, instalimin e fotovoltaikëve në termocentralin “Oslomej” dhe në rritjen e efikasitetit energjetik në ndërtesat publike.
“BE-ja gjithashtu ofron ndihmë financiare për tranzicionin e gazit duke lidhur interkonektorët nga Republika e Greqisë me Republikën e Serbisë dhe Kosovës dhe se ndihma financiare në këto zona të BE-së mendohet se do të vazhdojë edhe në të ardhmen. Natyrisht, kjo mbështetje është në afat të mesëm dhe afatgjatë”, tha ambasadori evropian Gir.
Siç njoftoi Radio Evropa e Lirë, paketa e re e sanksioneve kundër Rusisë nuk përfshin përjashtim-derogim për Ballkanin Perëndimor. -Serbia nuk vendos sanksione ndaj Rusisë, ndaj nuk duhet të ketë përfitim nga derogimi. Me këtë qëndrim u pajtuan edhe shtetet e tjera anëtare, tha një burim diplomatik anonim i cili ishte i përfshirë në diskutimet për paketën e re të sanksioneve, transmeton REL.
Në draftin e parë të propozimit për pakon e re të sanksioneve, Ballkani Perëndimor ishte i përjashtuar nga kufizimet lidhur me importin e naftës bruto ruse. Në propozimin e mëparshëm thuhej se është e nevojshme të parashikohet një derogim për Ballkanin Perëndimor, për të mbrojtur sigurinë energjetike të rajonit. Derogimi, sipas idesë paraprake, do të lejonte kalimin e naftës së papërpunuar ruse përmes tubacionit përmes Kroacisë (JANAF), me kusht që ky tranzit të mbetet brenda kufijve të niveleve mesatare të tranzitit të viteve të mëparshme për të shmangur anashkalimin e sanksioneve.
Megjithatë, sipas burimeve diplomatike, pas diskutimit në nivel të ambasadorëve të vendeve anëtare të BE-së, paragrafi për përjashtim është hequr për shkak të mosrespektimit të sanksioneve të BE-së ndaj Rusisë nga Serbia, të cilat janë marrëveshje për agresionin rus ndaj Ukrainës.
