Qeveria e Maqedonisë së Veriut ka vendosur që nga 1 marsi të kufizojë çmimin e bukës në 33 denarë (0.50 euro) nga rreth 1 euro sa arrinte deri tani, si dhe të ndërpresë subvencionimin e energjisë elektrike për të gjitha kompanitë që nuk e respektuan marrëveshjen për uljen apo mbajtjen nën kontroll të çmimeve të produkteve bazë të ushqimit.
Kjo ka bërë që kompanitë kryesorë të prodhimit të bukës të ndërpresin punën dhe për pasojë qytetarët u përballën me vështirësi gjatë furnizimit me bukë.
Disa prej tyre iu drejtuan furrave më të vogla që edhe kanë çmim më ulët të bukës, ndërsa të tjerë bukën e gatuajnë në shtëpitë e tyre.
Qytetarët e anketuar arsyetojnë vendimin e Qeverisë pasi çmimi i bukës, sipas tyre, asnjëherë nuk ka qenë më i lartë se në dy vjetët e fundit.
Bekim Ibrahimi nga Shkupi, thotë se në familjen e tij shpenzohen deri në katër bukë në ditë, që kushtojnë rreth 200 denarë apo 3.5 euro.
Ai thotë se në muaj harxhojnë mbi 100 euro për bukë, shifër kjo e papërballueshme krahasuar me pagën mujore që sillet në rreth 450 euro.
“Buka është shtrenjtuar shumë. Ne jemi gjashtë anëtarë në familje dhe çdo ditë blejmë nga tre deri katër bukë. Ndodh që të blejmë edhe më shumë, sipas nevojave”, thotë Ibrahimi.
Rritja e çmimit ka bërë që në shumë familje të gatuhet buka për shkak të çmimit më të arsyeshëm të miellit, por edhe pamundësisë për të blerë bukë.
“Çmimi i bukës është rritur shumë… Ka një vit që gatuajmë në shtëpi sepse pak më lirë na del”, thotë Islami, pensionist.
“Gatuajmë në shtëpi. Çdo amvise këtë mund ta bëjë. Nuk është një punë e rëndë”, thotë Jovanka.
“Le të mos prodhojnë, do të blejmë miell dhe do ta gatuajmë vetë bukën. Ato duhet të mbyllen sepse janë duke u pasuruar në shpinën e popullit. Në ambalazhin e bukës shkruan se ajo peshon 550 gramë, por në realitet ajo peshon 470 gramë. Pra, në çdo bukë vjedhin nga 80 gramë”, thotë Afrim Bakiu.
“Nga një thes me miell çdo herë e mbajmë në shtëpi. Çfarë të bëjmë, çmimet janë të papërballueshme duhet të gatuajmë”, thotë Andrea Stojkoski.
Kryeministri maqedonas, Dimitar Kovaçevski, tha se prodhuesit e bukës duhet të respektojnë vendimin. Ai i kritikoi prodhuesit për mosrespektimin e vendimit të mëparshëm për lirimin e çmimit të bukës, për çka edhe kishin marrë subvencione nga shteti.
“Ne nuk do ta tolerojmë rritjen e paarsyeshme të çmimeve. Që nga miratimi i masave të Qeverisë për subvencionimin e çmimit të energjisë elektrike, por edhe miratimin e ndihmave tjera, ka kaluar një periudhë e gjatë dhe pas kontrolleve të inspektorateve është konstatuar se çmimet jo vetëm që nuk i kanë ulur, por edhe i kanë ngritur. Kjo ka të bëjë me disa prodhues të bukës dhe të produkteve tjera që nuk i kanë respektuar[vendimet]. Andaj, ne vendosëm që t’i heqim subvencionet dhe ta ngrijmë çmimin e bukës në 33 denarë (0.50 euro)”, deklaroi Kovaçevski.
Rreth 250 kompani nga muaji dhjetor kanë marrë rreth katër milionë euro për t’i mbuluar shpenzimet e energjisë elektrike me qëllim që të mos e rrisin çmimin e bukës.
Nga Shoqata e prodhuesve të bukës thonë se vendimi nënkupton mbylljen e bizneseve të tyre, por pa sqaruar se në çfarë bazohet qëndrimi i tyre, pasi sipas Qeverisë, çmimi i energjisë elektrike sikur edhe i miellit është kthyer në gjendjen e para një viti.
“Ky vendim është në dëm të prodhuesve të bukës. Kjo e shkatërron biznesin tonë dhe ne njëzëri miratuam vendimin që të mos prodhojmë bukë derisa nuk shqyrtohet ky vendim i dëmshëm. Nuk mund të thoni se ju jeni kompani me përgjegjësi të lartë në shoqëri dhe në anën tjetër të punoni me humbje. Ne nuk e bojkotojnë punën, por vetëm po e shprehim pakënaqësinë tonë lidhur me një vendim të papranueshëm”, tha Goran Malishiq, përfaqësues i Shoqatës së prodhuesve të bukës dhe miellit.
Njohësi i çështjeve të ekonomisë, Sinisha Pekevski, konsideron se kufizimi i çmimit nuk do ta zgjidhë problemin e çmimeve të larta të ushqimeve. Masa e Qeverisë, sipas tij, duhet të përfshinte edhe produkte të tjera ushqimore.
“Është një masë populiste e Ministrisë së Ekonomisë. Ata, thjesht, duan t’i tregojnë shumicës së qytetarëve — të cilët janë në një pozitë të palakmueshme, që kanë të ardhura nën mesataren dhe që janë më të prekur nga inflacioni dhe kriza — se duan me të vërtetë t’ju mundësojnë të kenë produktin bazë me një çmim që mund të jetë i pranueshëm për ta”, thotë Pekevski.
Vendimi i kompanive të bukës për të mos prodhuar bukë, si shenjë revolte, nuk mund të sanksionohet me ndonjë dispozitë ligjore. Atyre mund t’u tërhiqet vërejtja për konkurrencë jolojale apo të ndëshkohen nga Inspektorati i Tregut nëse rast se konstatohen parregullsi në sasinë e produkteve ushqimore./REL/
