Ekipi i projektit YouWell prezanton një program të modernizuar mentorimi që përfshin parimet e stërvitjes dhe fuqizon si mentorët ashtu edhe të mentoruarit me një kornizë të re dhe lëvizje strategjike që mund të sjellë disa përfitime për shkollat dhe institucionet arsimore që zbatojnë kornizën. YouWell Mentoring through Coaching.
Mentorimi tradicional shpesh mbështetet në përvojën dhe këshillat e mentorit. Duke sjellë parimet e stërvitjes në procesin e mentorimit, fokusi zhvendoset në fuqizimin e të mentoruarve për të eksploruar zgjidhjet e tyre, duke nxitur vetëdijen dhe duke promovuar të mësuarit e vazhdueshëm. Kjo qasje u mundëson të mentoruarve të marrin pjesë aktive në zhvillimin e tyre profesional, gjë që çon në rritje më të ndjeshme dhe në të njëjtën kohë e bën procesin më tërheqës dhe kreativ për mentorin.
Qasja e modernizuar e mentorimit të YouWell i pajis mentorët me aftësi që mund t’i ndihmojnë të mentoruarit të përshtaten në mënyrë efektive me ndryshimet që ndodhin në sistemin arsimor. Ai inkurajon të mentoruarit të bëhen edukatorë të shkathët, të cilët mund të përshtaten me dinamikat në zhvillim të klasës dhe u lë hapësirë mentorëve që të frymëzohen dhe të mësojnë gjithashtu nga të mentoruarit.
Të mentoruarit që kanë zhvilluar vetëdijen dhe ndjenjën e pronësisë kanë më shumë gjasa të vazhdojnë zhvillimin e tyre profesional në mënyrë të pavarur. Ky përkushtim afatgjatë për rritje përfiton si individët ashtu edhe institucionin arsimor në drejtim të përmirësimit të cilësisë së mësimdhënies.
Qasja e modernizuar e mentorimit e zhvilluar në projektin YouWell i pajis të mentoruarit me aftësi vendimmarrëse, duke e zhvendosur fokusin nga zgjidhja e problemeve në kërkimin e zgjidhjes, duke i bërë si mentorët ashtu edhe të mentoruarit edukatorë më të adaptueshëm dhe elastikë. Ata mund të përballen me sfida dhe ndryshime në peizazhin arsimor me besim të shtuar, duke kontribuar në një mjedis mësimor më të qëndrueshëm dhe inovativ.
Përfshirja e parimeve të stërvitjes në procesin klasik të mentorimit do të inkurajojë si mentorët ashtu edhe të mentoruarit të mendojnë përpara, gjë që përputhet me nevojat në zhvillim të sektorit të arsimit. Nga kjo do të përfitojnë jo vetëm pedagogët individualë, por edhe i gjithë institucioni arsimor.
Qëllimi i zhvillimit të YouWell Competence Model është që:
● të përshkruajë profilin e mësuesit-mentor-trajnerit dhe mësuesit fillestar;
● për të identifikuar nevojat e tyre për trajnim dhe zhvillim;
● fokusi duhet të vendoset më shumë në rezultatet e projektit dhe nevojat e mësuesve;
● rezultatet e projektit duhet të jenë të kuptueshme dhe të pranueshme për përdoruesit.
Hulumtimi u krye midis prillit dhe majit 2023 me pjesëmarrjen e 87 mësuesve nga Bullgaria, Maqedonia e Veriut dhe Sllovenia.
Zbatimi i plotë dhe efektiv i mentorimit nuk kërkon aq shumë burime financiare, por promovim të mirë të idesë, organizim të modelit dhe vullnet për ta vënë në jetë atë. Zhvillimi i programeve të mentorimit dhe zbatimi i tyre eksperimental në shkolla aktualisht kryhet kryesisht në kuadër të projekteve. Ato kanë për qëllim mentorimin e mësuesve dhe nxënësve.
Motivet e mësuesve fillestarë për të qëndruar në profesion: burojnë nga dashuria për profesionin dhe puna me fëmijët; një ndjenjë kuptimi dhe përmbushje personale në performancë, vetëbesim i brendshëm për t’u përballur me sfidat dhe shpresa për ndryshime për përmirësimin e shoqërisë, kënaqësi me efektin e vëzhguar tek studentët.
Arsyet më të zakonshme të largimit nga puna janë:
Shpërblim i jashtëm – joadekuat; disiplinë e dobët dhe motivim i dobët i nxënësve për të studiuar në klasë; tipologji të ndryshme të nxënësve në klasë (ndërhyrje me fëmijët me nevoja të veçanta), kompleksitete administrative dhe burokratike, kërkesa dhe përgjegjësi, ndryshime të shpeshta; mosrespektimi dhe presioni ndaj mësuesve nga prindërit; natyra stresuese e punës dhe rreziku i problemeve shëndetësore; mundësi të kufizuara për rritje të karrierës; mbështetje e pamjaftueshme nga kolegët dhe menaxhmenti institucional.
E brendshme – përvojë e pamjaftueshme personale dhe profesionale; trajnim i dobët praktik dhe mungesa e aftësive për të punuar me nxënës dhe prindër; fleksibilitet i dobët i roleve dhe pamundësi për të marrë role të shumta dhe të ndryshme; pritshmëri joreale nga profesioni; ndjenjat e vetmisë dhe mungesës së mbështetjes dhe lirisë së kufizuar.
Vështirësitë që has mësuesi fillestar lidhen kryesisht me aftësinë për të menaxhuar mësimin, planifikimin e klasës dhe mësimit dhe menaxhimin e kohës në përgjithësi.
Sfida më serioze është komunikimi me prindërit, sjellja e të cilëve shpesh është kërkuese, arrogante dhe jo bashkëpunuese. Komunikimi me nxënësit është një vështirësi për shkak të disiplinës së dobët, motivimit të ulët për të mësuar. Këtu përfshihet vështirësia e punës me fëmijët me nevoja të veçanta që përfshihen në klasat e arsimit të përgjithshëm.
Arsyet subjektive të vështirësive të hasura ishin pritshmëritë e larta dhe joreale për realizim profesional dhe kushtet për të, mungesa e durimit, investimi i tepruar emocional në punë, demotivimi i shpejtë profesional.
Për qëllimet e projektit YouWell, trajnimi i planifikuar i mësuesve mentorë dhe faza pilot e mentorimit me të mentoruarit do të ndërtohet mbi karakteristikat e tyre personale dhe aftësitë sociale të përcaktuara në profilet e zhvilluara.
Në procesin e mentorimit pilot, nga mësuesit e mentoruar pritet që të zhvillojnë vetëdijen e tyre – aftësinë e tyre për të identifikuar pikat e forta dhe të dobëta, për të përcaktuar qëllime të qarta dhe të arritshme profesionale dhe/ose personale, për realizimin e të cilave ata do të zbulojnë të nevojshmet. dhe burimet e disponueshme, sekuenca e aktiviteteve dhe metrikat specifike të progresit. Qasja do të jetë individuale në varësi të nevojave të çdo personi dhe çështjeve aktuale në punë. Fokusi do të vendoset në fushat e mëposhtme të zhvillimit: komunikimi, bashkëpunimi, zgjidhja e problemeve, planifikimi dhe organizimi, rezistenca ndaj stresit.
Pritet që ata të zhvillojnë potencialin e tyre për t’u përshtatur me mjedisin shkollor, të rrisin vetë-efikasitetin e tyre dhe të stabilizojnë motivimin e tyre për një karrierë afatgjatë në shkollë.
