Gjithnjë e më i sigurt se ai ka dorën e sipërme në fushën e betejës në Ukrainë, presidenti rus Vladimir Putin është i vendosur të arrijë qëllimin e tij për të mbajtur Kievin jashtë NATO-s dhe për të kufizuar aftësitë e tij ushtarake.
Pozicioni i Kremlinit është se ndërsa disa anëtarë të NATO-s mund të vazhdojnë të dërgojnë armë në Ukrainë sipas marrëveshjeve dypalëshe të sigurisë, asnjë nga ato armë nuk duhet të përdoret kundër Rusisë ose për të rimarrë territorin, raporton Bloomberg.
Këto kërkesa fillestare të ashpra pothuajse me siguri do të jenë të papranueshme për liderët ukrainas ndërsa lufta po i afrohet vitit të tretë. Pozicioni i liderit rus bie gjithashtu në kundërshtim me deklaratën e Trump se ai dëshiron që konflikti të përfundojë sa më shpejt të jetë e mundur dhe mund të jetë projektuar për t’i dhënë Moskës hapësirë për negociata. Ndërkohë, përparimet ruse në Ukrainën lindore kanë qenë të ngadalta dhe me kosto të madhe.
Bëhen biseda të kufizuara
Ukraina dhe Rusia po mbajnë bisedime të kufizuara në Katar për rregullat për të mbrojtur objektet bërthamore nga sulmet.
Zyrtarët ukrainas të njohur me bisedimet vunë në dukje se negociatat e vetme midis Kievit dhe Moskës aktualisht janë të kufizuara në shkëmbimin e të burgosurve dhe kthimin e fëmijëve të dëbuar.
Kushtet e Rusisë përfshijnë gjithashtu mbajtjen e kontrollit de facto mbi gati 20 për qind të territorit të kontrolluar nga Rusia në Ukrainë, duke përfshirë gadishullin e Krimesë, të cilin e aneksoi në 2014, megjithëse Moska është e hapur për disa shkëmbime territoriale.
Trump tha javën e kaluar se një takim me Putinin ishte planifikuar, megjithëse zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha të hënën se nuk ishin bërë ende përgatitje të rëndësishme për bisedimet. Negociatat për t’i dhënë fund konfliktit nuk kanë filluar ende.
Në nëntor, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky hodhi poshtë një armëpushim të mundshëm ndërsa Rusia ende pushton territorin, duke thënë se Kievi duhet të mbështetet në diplomacinë për të kthyer tokën e kapur nga Moska.
Megjithëse lideri i ri i SHBA dhe këshilltarët e tij kryesorë tregojnë pak entuziazëm për garancitë detyruese të sigurisë për Ukrainën, veçanërisht përmes anëtarësimit në NATO, disa në kampin e Trump kanë mbështetur sigurimin e mbështetjes së Kievit nëse angazhohet në diplomaci për të negociuar nga një pozicion i fortë.
Që nga shkurti i vitit 2022, kur trupat ruse kaluan kufirin, Ukraina ka marrë dhjetëra miliarda dollarë ndihmë ushtarake nga Shtetet e Bashkuara dhe Evropa.
Shqetësimi më i madh i Ukrainës është se një ndërprerje e armiqësive do t’i lejonte Rusisë të rigrupohet dhe të godasë sërish, të cilën Kievi thotë se ka nevojë për armë perëndimore dhe një ushtri mjaft të fortë.
Ukraina neutrale dhe e padëmshme
Ukraina “duhet të jetë neutrale, e padëmshme dhe në asnjë rrethanë nuk duhet të jetë një post i NATO-s apo i Shteteve të Bashkuara. Ajo duhet të ketë një ushtri të vogël, të mjaftueshme për të mbrojtur kufijtë e Ukrainës nga refugjatët dhe për të kryer funksione policore, por jo aq të madhe për të luftuar kundër Rusisë”. Manjati nacionalist rus dhe aleati i Kremlinit Konstantin Malofeev tha në një intervistë muajin e kaluar.
Statusi neutral duhet të përfshihet në kushtetutën e Ukrainës, tha Malofeev në Moskë.
Pak më shumë se një vit më parë, Putin në mënyrë indirekte u përcolli zyrtarëve të lartë amerikanë se ai potencialisht mund të konsideronte të braktiste këmbënguljen e tij për statusin neutral të Ukrainës dhe madje të kundërshtonte anëtarësimin e mundshëm në NATO, thanë në atë kohë dy burime pranë Kremlinit. Putini ka përdorur vazhdimisht kërcënimin e anëtarësimit të Ukrainës në NATO si një arsye kryesore për pushtimin e tij dhe raportet për një hetim të mundshëm tokësor janë pritur me skepticizëm në Shtetet e Bashkuara.
Që atëherë, situata ushtarake e Rusisë është përmirësuar ndërsa ajo përparon në frontin në Ukrainën lindore. Kjo e inkurajoi Putinin të merrte një qëndrim më të ashpër.
Natyrisht, Ukraina ende mban territor në rajonin e Kurskut të Rusisë pas një inkursioni të papritur vitin e kaluar, i cili mund të jetë një mjet pazaresh nëse Kievi arrin ta mbajë atë, dhe të premten SHBA-ja njoftoi sanksionet e saj më gjithëpërfshirëse dhe agresive deri më tani mbi tregtinë e naftës të Rusisë.
Kërkesat minimale të Rusisë janë një Ukrainë neutrale, një ndalesë për zgjerimin e mëtejshëm të NATO-s në shtetet post-sovjetike dhe kufizime të rrepta në madhësinë e ushtrisë ukrainase, sipas Pavlo Danilin, një analist politik që punon me Kremlinin.
Putin tha se çdo marrëveshje paqeje duhet të bazohet në të ashtuquajturën marrëveshje të Stambollit. Sipas draftit të fundit të dokumentit, nga pranvera e vitit 2022, trupat e huaja në Ukrainë, stërvitjet e përbashkëta dhe anëtarësimi i Kievit në çdo aleancë të huaj ushtarake do të ndalohen, tha udhëheqësi rus në qershor.
Vitin e kaluar, mediat amerikane publikuan detaje të dokumenteve që specifikonin se armët e huaja nuk duhet të hyjnë në Ukrainë, përfshirë raketat. Të dyja palët mbetën në mosmarrëveshje për disa pika, duke përfshirë kufizimet ndaj forcave të armatosura të Ukrainës, thanë botimet.
Rusia këmbënguli në kufizimin e forcave të armatosura ukrainase në 85,000 burra dhe 342 tanke dhe kufizimin e rrezes së raketave ukrainase në 40 km, ndërsa Ukraina donte një ushtri prej 250,000 ushtarësh dhe 800 tanke dhe një rreze rakete prej 280 km.
Të dy vendet gjithashtu nuk ishin në gjendje të bien dakord mbi garancitë e sigurisë që do të merrte Ukraina – me gjasë një element kyç i negociatave të ardhshme.
