Shtetet e Bashkuara i kanë paraqitur Ukrainës një propozim të ashtuquajtur “përfundimtar” të paqes, i cili përfshin njohjen e Krimesë si pjesë e Rusisë dhe pranimin jozyrtarisht të kontrollit rus mbi pothuajse të gjitha territoret e pushtuara që nga fillimi i pushtimit në shkallë të plotë në 2022.
Dokumenti një faqësh që SHBA ua prezantoi zyrtarëve ukrainas në Paris javën e kaluar, e përshkruan këtë si “ofertën përfundimtare” të presidentit Trump.
Në anën tjetër Shtëpia e Bardhë këmbëngul se është gati të largohet nëse palët nuk bëjnë një marrëveshje së shpejti, transmeton Telegrafi.
Sipas Axios, propozimi i presidentit amerikan Donald Trump përfshin lëshime të rëndësishme nga homologu i tij ukrainas Volodymyr Zelensky, i cili më parë kishte përjashtuar mundësinë e njohjes së Krimesë si ruse dhe pranimin e pjesëve të katër rajoneve në lindje dhe jug të Ukrainës si nën kontrollin rus.
Një burim i afërt me qeverinë ukrainase, raportoi se Kievi e konsideron këtë propozim jashtëzakonisht të njëanshëm në favor të Rusisë.
“Propozimi thotë shumë qartë se çfarë përfitimesh të prekshme merr Rusia, por vetëm në mënyrë të paqartë dhe në përgjithësi thotë se çfarë do të marrë Ukraina”, tha burimi.
Çfarë do të merrte Rusia sipas propozimit të Trump:
Njohja de jure nga SHBA e kontrollit rus mbi Krimenë.
Njohja de facto e pushtimit të pothuajse të gjithë rajonit të Luhanskut dhe pjesëve të okupuara të rajoneve Donetsk, Kherson dhe Zaporizhzhia.
Një premtim se Ukraina nuk do të anëtarësohet në NATO (dokumenti vë në dukje se anëtarësimi në BE është i mundur).
Heqja e sanksioneve të vendosura që nga viti 2014.
Rritja e bashkëpunimit ekonomik me SHBA-në, përfshirë në sektorët e energjisë dhe industrisë.
Çfarë do të marrë Ukraina:
“Një garanci e fortë sigurie” që përfshin një grup të veçantë të vendeve evropiane dhe potencialisht jo-evropiane me të njëjtin mendim.
Dokumenti përshkruan në mënyrë të paqartë se si do të funksiononte ky operacion paqeruajtës. Përfshirja e SHBA nuk përmendet.
Kthimi i një pjese të vogël të rajonit të Kharkivit të pushtuar nga Rusia.
Lundrimi i papenguar përgjatë lumit Dnipro në zonat ku ai kalon përgjatë vijës së kontaktit.
Kompensimi dhe ndihma për rindërtim (nuk tregohen burime financimi).
Propozimi “përfundimtar” i referohet gjithashtu kontrollit të SHBA-së mbi termocentralin bërthamor të Zaporizhzhia, i cili zyrtarisht do të konsiderohej territor ukrainas, me energji elektrike prej tij të furnizuar si në Ukrainë ashtu edhe në Rusi.
Dokumenti përmend gjithashtu një marrëveshje SHBA-Ukrainë për burimet minerale, e cila, sipas Trump, është planifikuar të nënshkruhet të enjten më 24 prill.
Plani u hartua pasi i dërguari i Trump, Steve Witkoff u takua me Putinin për më shumë se katër orë javën e kaluar. Pasi plani u prezantua, Putin ofroi të ndalonte pushtimin e Rusisë përgjatë vijave të frontit aktual, si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme.
Një zyrtar amerikan që mori pjesë në bisedime tha se Sekretari amerikan i Shtetit, Marco dhe Witkoff kishin punuar së bashku “për të zhvilluar një kornizë për të na afruar më afër përfundimit të luftës”.
Megjithatë, sipas zyrtarit, Kievi është aktualisht më i interesuar të diskutojë një armëpushim 30-ditor gjatë takimeve në Londër sesa në miratimin e planit të propozuar të paqes.
“Negociatat vazhdojnë, ne ndjehemi përsëri dhe shpresojmë se po ecim në drejtimin e duhur”, u tha gazetarëve të martën sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt.
