Përfaqësuesi i Lartë i BE-së Josep Borrell dhe zëvendëspresidentja e Komisionit Evropian Vera Jurova u bënë thirrje sot vendeve anëtare të kryejnë hetime të pavarura, të paanshme dhe efektive të krimeve kundër gazetarëve dhe shprehën pritshmërinë që vendet kandidate për anëtarësim në BE të miratojnë gjithashtu standardet evropiane për të përmirësuar sigurinë e gazetarëve.
“Mosndëshkueshmëria për krimet ndaj gazetarëve duhet të marrë fund. Drejtësia duhet të vendoset”, njoftuan Borrell dhe Jurova në prag të Ditës Ndërkombëtare Kundër Mosndëshkimit të Krimeve Kundër Gazetarëve, e cila festohet më 2 nëntor.
Deklarata e përbashkët thekson rëndësinë e raportimit për luftën në Ukrainë dhe rreziqet me të cilat përballen gazetarët në mbarë botën.
“Gazetarët janë sytë dhe veshët tanë që raportojnë nga zonat e konfliktit. Ata vënë në rrezik jetën e tyre për të raportuar se çfarë po ndodh në terren. Raportet e tyre të sakta dhe të paanshme mediatike i shërbejnë interesit bazë publik: raportet, imazhet dhe lajmet nga terreni mund të kenë një ndikim vendimtar në zhvillimin dhe rezultatin e konflikteve të armatosura”, theksuan Borel dhe Jurova.
Për shkak të kësaj, thanë ata, puna e gazetarëve shpesh pengohet qëllimisht në konfliktet e armatosura, dhe punonjësit e mediave përballen me mohim të qasjes në informacion, censurë dhe ngacmime, si dhe paraburgim dhe sulme brutale.
Zyrtarët evropianë kujtuan se disa gazetarë dhe punonjës të medias u vranë ose u plagosën në Ukrainë, ndonjëherë duke u vënë në shënjestër, ndërsa “dokumentonin të vërtetën për mizoritë e kryera nga ushtarët rusë në luftën e agresionit të Putin-it kundër Ukrainës”.
“Puna e tyre është thelbësore, pasi regjimi rus po udhëheq një fushatë globale dezinformimi për realitetin e luftës”, theksuan ata në deklaratë, duke kujtuar se shënjestrimi i qëllimshëm i gazetarëve, por edhe i civilëve, është një krim lufte.
Borrell dhe Jurova shtuan se gazetarët në mbarë botën janë viktima të krimeve të urrejtjes, ngacmimeve në internet, objektiva të spiunimit dhe madje edhe të vrarë.
“Ne duhet t’i japim fund mosndëshkimit për këto krime dhe të mbështesim të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit duke sjellë drejtësi për viktimat.” Gjatë 10 viteve të fundit, askush nuk është mbajtur përgjegjës për 80 për qind të vrasjeve të gazetarëve në mbarë botën”, thanë Borrell dhe Jurova.
Gazetarët në BE gjithashtu mund të përballen me kushte të vështira, thanë zyrtarët evropianë, duke shtuar se shtetet anëtare pritet të ndjekin rekomandimin e Komisionit Evropian për sigurinë e gazetarëve, të miratuar në vitin 2021.
“Vendet kandidate dhe vendet fqinje gjithashtu pritet të miratojnë këto standarde”, thuhet në deklaratë.
Ligji i ri për Lirinë e Medias synon të mbrojë pavarësinë dhe pluralizmin e medias dhe të mbështesë gazetarët, duke i lejuar ata të mbajnë përgjegjësi ata që janë në pushtet pa frikë apo favor.
Deklarata shtoi se Komisioni ka marrë masa për të luftuar paditë strategjike kundër të folurit publik (SLAPPs) që u bëjnë presion gazetarëve për t’i heshtur ato.
“Këto propozime legjislative duhet të miratohen sa më shpejt që të jetë e mundur për të përmirësuar mjedisin në të cilin punojnë gazetarët dhe mediat”, deklaruan Borrel dhe Jurova dhe u bënë thirrje shteteve që të hetojnë dhe ndjekin penalisht të gjitha veprat penale të kryera kundër gazetarëve në mënyrë të paanshme dhe të pavarur, efikase, transparente dhe në kohë.
Ndryshe, vitet e fundit BE ka parë një numër në rritje të kërcënimeve dhe sulmeve fizike, ligjore dhe online ndaj medias, dhe se është veçanërisht shqetësuese kur politikanë apo figura të fuqishme publike iniciojnë sulme të tilla.
