Eksportet bujqësore në rajonin e Ballkanit dhe Bashkimin Evropian nga Shqipëria u rritën në mbi 473 milionë euro gjatë vitit 2022, vlera më e lartë ndonjëherë.
Krahasuar me vitin 2021, eksportet bujqësore u rritën me 15,6% në vëllim dhe 18,1% në vlerë, sipas shifrave të ministrisë. Kjo rritje është nxitur nga investimet në zinxhirët e eksportit dhe pikat e grumbullimit të magazinimit, sipas EURACTIV.
Kjo ishte edhe për shkak të rritjes së prodhimit dhe eksportit të perimeve të gjelbra.
“Sipas statistikave, eksportet e zarzavateve kanë rezultuar me rritjen më të madhe në qarqet me bujqësinë më intensive në vend, si Berati, Lushnjë, Fieri dhe Divjakë, ku sigurohet mbjellja me dy sezone. Ndër produktet kryesore të eksportuara janë perimet serrë, domatet, kastraveci, speci, lakra, qepa, preshi etj”, tha ministrja e Bujqësisë, Frida Krifca.
Ministria raportoi gjithashtu se produktet shqiptare u eksportuan në të paktën 78 vende të botës.
Por, sipas një raporti të Bankës Botërore të vitit 2022, sektori i bujqësisë në Shqipëri është i pjekur me potencial, por lufton me kostot në rritje, sfidat infrastrukturore dhe potencialin e pashfrytëzuar. Raporti theksoi veçanërisht se domatet janë një mundësi e rëndësishme për zhvillim.
Por raporti i Bankës Botërore zbuloi se shqiptarët janë duke i nënvlerësuar shumë artikujt, duke përfshirë edhe domatet. Ekspertët nga vendi shkojnë për 0,5 dollarë (0,48 €) për kilogram, ndërsa Italia eksporton të njëjtin produkt në Mbretërinë e Bashkuar me 2,4 dollarë (2,3 €) për kilogram.
Raporti sugjeron që Shqipëria duhet të konsiderojë shitjen e produkteve të saj në tregje më të zhvilluara, siç është Evropa Perëndimore, pasi produktet shqiptare mund të konkurrojnë për sa i përket standardeve ndërkombëtare.
Produkte të tjera të identifikuara nga Banka Botërore si burime të mundshme të të ardhurave për fermerët shqiptarë përfshijnë peshkun, arrat, frutat, shalqinjtë dhe ullinjtë e konservuar.
Komisioni lançoi së fundmi programin IPARD III në nivel të BE-së, i cili do të parashikojë 112 milionë euro të futura për zhvillimin bujqësor dhe rural shqiptar.
Programi mbulon 2021-2027 dhe kërkon të mbështesë sistemet e qëndrueshme të ushqimit duke rritur konkurrencën e sektorit agro-ushqimor dhe duke e përafruar atë në mënyrë progresive me acquis të BE-së. Për më tepër, ai synon të përmirësojë efikasitetin dhe qëndrueshmërinë e prodhimit në fermë për të përmbushur kërkesën për ushqim të sigurt, ushqyes, të qëndrueshëm dhe mirëqenie të kafshëve.
Parimet e tjera themelore të nismës përfshijnë lehtësimin e zhvillimit të biznesit dhe punësimit në zonat rurale dhe ngritjen e pozitave të fermerëve në zinxhirin e vlerës. Ai gjithashtu shpreson të tërheqë më shumë fermerë në këtë sektor dhe të përmirësojë zhvillimin e komunitetit në nivel lokal.
Kryeministri Edi Rama tha se paratë do të hapin dyert për ata që duan të punojnë dhe të zhvillojnë sektorin në Shqipëri.
“Ky financim masiv i BE-së hap një rrugë edhe më të gjerë për të gjithë ata që duan të zhvillojnë sipërmarrjen e tyre. Kjo që po ndodh është një risi e jashtëzakonshme në jetën rurale të vendit tonë, e cila është vonuar”, tha Rama.
