“Kina dhe sundimtari i saj komunist Xi Jinping janë absolutisht bashkëpunëtorë në pushtimin rus të Ukrainës”, tha së fundmi shefi i Shërbimit të Inteligjencës Sekrete të Mbretërisë së Bashkuar, i njohur si MI6, në Pragë të mërkurën. Megjithëse u duk si një deklaratë klishe, e pabazuar dhe e pafaktuar, gjithnjë e më shumë ka prova që tregojnë që kjo është e vërtetë. Dhe në këtë rast, aleanca e tyre pa dyshim do të kërcënonte stabilitetin global.
Armë nga Kina
Zyrtarët francezë kanë pohuar së fundmi për “Express UK” se Kina po ofron ndihmë ushtarake jo-vdekjeprurëse për Rusinë, duke përfshirë pajisje thelbësore si helmeta, forca të blinduara dhe teknologji me përdorim të dyfishtë.
Zbulimi ka ngritur shqetësime midis vendeve perëndimore për përfshirjen e Kinës në konfliktin që nuk po i duket fundi.Emmanuel Bonne, një këshilltar i presidentit francez Emmanuel Macron, zbuloi se Kina dyshohet se “po i jep Rusisë kapacitete masive ushtarake”, duke intensifikuar më tej shqetësimin global mbi shtrirjen e mbështetjes së Kinës për Moskën. Pavarësisht dyshimeve në rritje, kur u pyet për prova konkrete të përfshirjes së Kinës, Bonne shpjegoi se ka “indikacione se ata po bëjnë gjëra që ne do të preferonim që ata të mos i bënin”. Mungesa e qartësisë rreth veprimeve të Kinës duket se vetëm e komplikon situatën.
“Ne kemi nevojë që ata të kuptojnë se Ukraina është një konflikt me përmasa globale dhe se ne nuk mund t’i ofrojmë Ukrainës të humbasë për arsye parimore, por edhe për arsye që janë shumë operacionale,” tha Bonne për “CNN”. “Ukraina ka shumë të bëjë shumë me stabilitetin e botës”, shtoi ai.
Dyshimet e SHBA
Kjo nuk është hera e parë që ngrihen shqetësime të tilla. Në shkurt, Antony Blinken, Sekretari i Shtetit i SHBA-së, shprehu shqetësimet për planin e mundshëm të Pekinit për t’i dhënë Moskës armë, duke theksuar rreziqet e mundshme që një mbështetje e tillë mund të sjellë për stabilitetin rajonal. Në një raport të mëparshëm nga “Wall Street Journal” më 4 shkurt, u zbulua se Kina me të vërtetë kishte furnizuar ushtrinë ruse me pajisje ushtarake, pavarësisht sanksioneve ekzistuese. Sipas të dhënave, kompanitë shtetërore kineze thuhet se i ofruan Moskës pajisje lundrimi, teknologji bllokimi dhe pjesë të avionëve luftarakë, duke nxitur më tej dyshimet për rolin e Kinës në konflikt.
Edhe Agjencia Qendrore e Inteligjencës (CIA) ka shprehur dyshimet e saj mbi këtë çështje, me drejtorin e CIA-s, Bill Burns që ka pohuar se Kina po konsideron t’i sigurojë Rusisë armë vdekjeprurëse, duke shtuar potencialisht një dimension të ri në dinamikën e konfliktit. Megjithatë, në prill, ministri i Jashtëm kinez, Qin Gang i mohoi këto akuza, duke hedhur poshtë pretendimet se Kina ishte e përfshirë në shitjen e armatimeve.
Stërvitjet detare
Sakaq, larg luftës në Ukrainë, Kina dhe Rusia kanë filluar stërvitjet e përbashkëta detare dhe ajrore në Detin e Japonisë me qëllim forcimin e bashkëpunimit midis marinave të dy vendeve dhe ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në rajonin Azi-Paqësor. Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha në një deklaratë së fundmi se stërvitjet e përbashkëta katër-ditore, të quajtura “Northern/Interaction-2023”, do të mbahen nga 20-23 korrik siç ishte planifikuar, “në përputhje me planin e bashkëpunimit ushtarak ndërkombëtar”.
Deklarata tha se forcat detare të dy vendeve do të praktikojnë kryerjen e manovrave të përbashkëta të luftës anti-nëndetëse (ASW) dhe luftarake detare. Më shumë se 30 avionë, duke përfshirë bombardues, thuhet se po marrin pjesë nga të dy palët. Vëzhguesit thonë se stërvitjet e përbashkëta detare në Detin e Japonisë synojnë me sa duket të mbajnë nën kontroll Shtetet e Bashkuara dhe Japoninë. Stërvitjet e fundit vijnë pasi dy vendet janë zotuar të thellojnë bashkëpunimin ushtarak.Kina dhe Rusia kanë rënë dakord të zgjerojnë tregtinë, energjinë dhe marrëdhëniet politike në mes të qasjes gjithnjë e më kundërshtare të Perëndimit për luftën në Ukrainë. Uashingtoni është bërë më vigjilent në lidhje me marrëdhëniet, që kur Xi Jinping dhe Vladimir Putin arritën një partneritet “pa kufij” në shkurt 2022.
