Presidenti i Institutit Austriak për Çështje Ndërkombëtare, Wolfgang Petritsch, është skeptik se do të ketë progres në dialogun Kosovë-Serbi edhe gjatë vitit 2024.
Ai thotë se zgjedhjet e parakohshme të sivjetme në Serbi dhe zgjedhjet e rregullta gjatë vitit të ardhshëm në Bashkimin Evropian dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, tregojnë se s’do të ketë përparim konkret në dialog, në zbatimin e marrëveshjes së Brukselit dhe Ohrit.
Sipas tij, viti i ardhshëm më shumë do të fokusohet në ruajtjen e paqes dhe sigurisë ndërmjet dy vendeve dhe në tërësi rajonit.
Ish-i dërguari i posaçëm i BE-së për Kosovën dhe ish-negociatori kryesor i BE-së në bisedimet për paqe në Kosovë, Wolfgang Petritsch në një intervistë për KosovaPress, mirëpret shtimin e forcave të NATO-s në Kosovë, për të parandaluar siç thotë ai incidente sikur ai i 24 shtatorit në Banjskë të Zveçanit.
Thotë se nevojitet kujdes i shtuar që “asgjë të mos ndodh në kufirin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë”.
“Unë jam shumë skeptik për momentin. Mendoj se duhet të jemi të vetëdijshëm për faktin se në Serbi ka zgjedhje, zgjedhjet janë pothuajse kohë të kontestimeve të forta dhe shkeljes së rregullave themelore demokratike. Pra, duhet të jemi jashtëzakonisht të kujdesshëm tani që asgjë të mos ndodh në kufirin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Prandaj, e mirëpres shumë forcimin e forcave ndërkombëtare atje, dhe dua të them se është në një farë mënyre një ironi, ju kujtohet ndoshta që në vitin 1999, unë isha duke negociuar së bashku me SHBA-në dhe një përfaqësues rus në Rambuje për një marrëveshje paqeje, dhe pse Serbia në atë kohë nuk e nënshkroi marrëveshjen ishte sepse nuk dëshironte të shihte forcat ndërkombëtare të NATO-s në Kosovë.
Tani, presidenti Vuçiq po thotë se ‘ne kemi nevojë për një KFOR më të fortë’. Pra, këtu, ju shihni se në fakt komuniteti ndërkombëtar ka bërë diçka të drejtë, tani edhe të pranuar nga Beogradi. Ne duhet të sigurojmë një mjedis të sigurt për njerëzit, për qytetarët dhe ne kemi nevojë që të dyja palët të jenë të vendosura se çfarë po bëjnë politikisht dhe si po frenohen atje ekstremistët. Fatkeqësisht ne kemi parë një përplasje ekstremiste në shtator të këtij viti, kjo nuk duhet të ndodhë më kurrë, dhe mendoj se KFOR-i tani është në gatishmëri dhe do të parandalojë çdo incident të tillë në të ardhmen”, thotë ai.
Përkitazi me këtë, ai thekson se ka vendosmëri të re dhe vigjilencë ekstreme nga amerikanët për sigurinë në rajon dhe fokusimin në zbatimin e obligimeve në dialog.
“Mendoj se mesazhi ishte shumë i qartë nga ana e Shteteve të Bashkuara, si dhe nga ana e Bashkimit Evropian. Jo më dhunë në kufi. Unë sapo pata një takim fundjavën e kaluar me ambasadorin e SHBA-së në Serbi, z. Hill, dhe pata një takim edhe me z. Escobar disa ditë më parë, i cili erdhi në Vjenë dhe të dy thanë se ekziston një vendosmëri e re tani, dhe ‘ka një vigjilencë ekstreme dhe ne do të presim se çfarë do të sjellin zgjedhjet në Serbi, në aspektin e rezultateve politike, dhe pastaj besoj se duhet të vazhdojmë dialogun’.
Por, duhet t’ju them se dialogu ka qenë shumë i rëndësishëm dhe shumë i suksesshëm në vitet e para, fatkeqësisht, në 10 vitet e fundit, që nga viti 2013, progresi është zvogëluar dhe pas zgjedhjeve edhe në Bashkimin Evropian, që ju sigurisht jeni të vetëdijshëm se do të zhvillohen vitin e ardhshëm, si dhe zgjedhjet presidenciale në Shtetet e Bashkuara, që do të thotë se viti 2024 nuk do të ketë një përparim masiv, kam frikë se 2024 do të jetë për të ruajtur paqen dhe sigurinë në rajon.
Por, duhet të përdoret nga ekspertët e të dyja palëve, nga diplomacia e kryeqyteteve, duhen bërë ndërhyrje diplomatike në mënyrë që të ketë përgatitje, që me shpresë në vitin 2025, kur të mbarojnë të gjitha zgjedhjet, të ketë një komision të ri në Bruksel, qeveri të re në Beograd, dhe atëherë shpresojmë se 2025 do të jetë vit ku një zgjidhje për normalizimin e marrëdhënieve mund të hidhet realisht në letër, të nënshkruhet dhe të bihet dakord”, deklaron ai.
Duke folur për situatën e sigurisë, Petritsch, thotë se komuniteti ndërkombëtar është bërë shumë më vigjilent për rajonin, derisa thekson se parandalimi i luftës në Ballkan është prioriteti numër një si për BE-në, ashtu edhe për ShBA-në.
“Epo, mund t’ju them qartë se komuniteti ndërkombëtar është bërë shumë më vigjilent dhe më i shqetësuar për situatën e sigurisë. Parandalimi i luftës në Ballkan është prioriteti numër një si për Evropën ashtu edhe për Shtetet e Bashkuara. Pra, edhe në rajon, edhe në Kosovë por edhe në Bosnje e Hercegovinë kemi forcimin e masave paraprake të sigurisë dhe kjo do të thotë që ne, bashkësia ndërkombëtare, do të kujdesemi që të mos përsëritet asgjë nga ajo që ka ndodhur në të kaluarën.
