Miliona euro dëme janë shkaktuar nga vjedhja e energjisë elektrike, e cila është bërë një dukuri e rregullt në Maqedoninë e Veriut. Shkupi dhe Gostivari janë dy qytete kampione për vjedhjen e energjisë elektrike. Individët dhe kompanitë guxojnë të ndërmarrin një lëvizje kaq të rrezikshme, duke shpresuar se në këtë mënyrë do të shmangin pagesën e faturave. Mosndëshkimi apo gjobat e vogla të vendosura për ata që kapen duke u lidhur ilegalisht në rrjetin e shpërndarjes së energjisë elektrike nuk i trembin hajdutët e energjisë elektrike. Edhe pse tashmë janë zbuluar një herë, shumë vendosin sërish të lidhen sërish në “të egër” në rrjet.
Aktualisht, më së shumti raste të vjedhjeve të rrymës janë në fshatrat Singeliq, Seravë, Dizhon, Saraj, fshati Lisiçe dhe disa zona të qytetit të Shkupit. Disa nga këto lokacione janë përfolur prej vitesh se janë qendrat e nxjerrjes së bitcoin në Maqedoninë e Veriut.
“Minimi i kriptomonedhave konsumon një sasi të madhe të energjisë elektrike. Kjo është arsyeja pse minatorët e kriptomonedhave, për të rritur fitimet e tyre, shpesh vendosin të manipulojnë ormatësit” thonë për Dojçe Vele nga Elektrodistribucioni.
Përveç vjedhjes së energjisë dhe dëmeve që ato shkaktojnë, minatorët e kriptomonedhave po mbingarkojnë rrjetin e shpërndarjes së energjisë elektrike, duke lënë në errësirë më shumë konsumatorë dhe lagje. Në raste ekstreme, mbingarkesa e sistemit të minierave të Bitcoin mund të çojë edhe në një zjarr.
Nga 312 raportime, janë iniciuar 103 procedura
Marrja e paautorizuar e energjisë elektrike është krim “vjedhje e energjisë elektrike, termike ose gazit natyror” sipas nenit 235-a të Kodit Penal, i cili përcakton se “ai që, duke u lidhur pa pëlqimin e operatorit përkatës të sistemit, duke marrë para një pajisjeje për matje, duke hequr, çaktivizuar, kapërcyer, ndërruar dhe trajtime të ngjashme të një pajisjeje matëse ose në ndonjë mënyrë tjetër do të përdorë pa autorizim energjinë elektrike, energjinë termike ose gazin natyror, me qëllim që të përfitojë përfitim të paligjshëm pasuror për vete ose një tjetër, do të dënohet me burgim ose me gjobë”.
Për personat juridikë parashikohet gjobë, ndërsa për personat fizik është paraparë dënim me burg deri në tre vjet dhe gjobë. Nëse vlera e energjisë elektrike të vjedhur është më e madhe, atëherë parashikohet dënim me burg deri në pesë vjet dhe gjobë.
Elektrodistribucioni thotë për DW se nga fillimi i vitit 2024 janë dorëzuar 312 kallëzime për shfrytëzim të paautorizuar të energjisë elektrike, por deri më tani janë proceduar 103 procedura gjyqësore për vjedhje të energjisë elektrike.
“Vjedhjet nuk kryhen vetëm nga individë. Po rritet edhe numri i subjekteve juridike me të hyra të mëdha që në masë të madhe e përdorin energjinë elektrike pa autorizim”, tha për DW zëdhënësja e EVN-së, Vjosa Selimi.
Policia e Tetovës para pak kohësh ka bërë kallëzim penal kundër një banori të fshatit Kamjanë për vjedhje të energjisë elektrike. Ai vitin e kaluar ka lëvizur pajisjet matëse, gjatë së cilës pa matje ka bërë kyçje të drejtpërdrejtë në rrjetin elektrik, duke i shkaktuar EVN Maqedoni dëme materiale mbi 230 mijë denarë.
Edhe një inspektor policor nga Struga ka marrë kallëzim për vjedhje të energjisë elektrike nga një shtyllë e EVN-së. Siç ka bërë me dije këto ditë MPB-ja, ai është kyçur në shtyllë pa autorizim përmes njehsorit elektrik të vendosur në shtëpinë e babait të tij të ndjerë, nga ku kablloja e rrymës është drejtuar në shtëpinë e tij.
Vjedhjet e dukshme – autorët nuk dorëzohen
Sipas statistikave të kompanisë, edhe një e katërta e autorëve në vitin 2024 kanë relapsuar dhe kanë përsëritur të njëjtin krim në një periudhë 3-4 vjeçare. “Numri kaq i madh i përsëritjeve të veprës penale është mjaft shqetësues dhe alarmues dhe është rezultat i dënimit joadekuat, gjegjësisht shqiptimit të dënimeve sa më të lehta, apo mosdënimit të plotë të autorëve nga gjykatat”, shkruan Elektrodistribucioni.
Sipas tyre, një numër i madh i këtyre autorëve tashmë i lejojnë vetes edhe lidhjen direkte me kabllo në shtyllat e tensionit të ulët, që do të thotë se vjedhjet e tyre janë hapur, lehtësisht të dallueshme dhe plotësisht të dukshme për shoqërinë dhe institucionet.
“Electrodistribution duke përdorur mjete dhe zgjidhje inteligjente është në gjendje të zbulojë çdo lloj manipulimi dhe ndikimi në rrjet dhe pas zbulimit menjëherë ndaj të gjithë autorëve pa përjashtim ngrihen kallëzimet përkatëse penale. Kompania është plotësisht e angazhuar për dokumentimin dhe përpunimin e të gjitha përdorimeve të paautorizuara të energjisë elektrike”, thotë zëdhënësja, Vjosa Selimi.
BURIMI: Dojçe Vele
