Çdo e dyta në tre gra në Maqedoni është përballur me përndjekje, kërcënime, fyerje, por edhe dhunë fizike, që na vendos në vendin e katërt në rajon. Dhuna kibernetike është më e theksuar. Sipas një studimi të OSBE-së, 62.8 përqind e grave në vendin tonë janë përballur të paktën një herë me ngacmime online dhe në një numër të madh rastesh janë publikuar edhe përmbajtje eksplicite. Situata është kritike sidomos në shkollat e mesme, ku sipas hulumtimeve, 78% e të anketuarve kanë qenë viktima të dhunës online. Por jo të gjitha të rejat inkurajohen të raportojnë ngacmimet, transmeton Portalb.mk.
Ministrja e Arsimit Vesna Janevska thekson se sistemi arsimor ka krijuar mekanizma për parandalimin dhe trajtimin e dhunës, përfshirë dhunën ndaj vajzave. Janevska tha se nga fillimi i vitit shkollor në ministri janë pranuar 15 denoncime për këtë lloj dhune, por ajo theksoi se nxënësit mund të denoncojnë çdo lloj dhune përmes mjetit prijavinavelistvo@mon.gov.mk.
“Të gjithë nxënësit, djem dhe vajza duhet të raportojnë dhunën në çfarëdo forme. Aplikimi mund të bëhet në formularin elektronik prijavinasilstvo@mon.gov.mk drejtpërdrejt në shërbimin pedagogjik ose në inspektoratin shtetëror arsimor. Nga fillimi i vitit shkollor kemi pasur rreth 15 raporte të tilla dhe të gjitha janë trajtuar në përputhje me rrethanat”, theksoi Janevska.
Sipas Zhaklina Peshevskës, kryetare e Komisionit për mundësi të barabarta, kjo gjendje është rezultat i zbatimit të ngadaltë të ligjeve, por paralajmëroi edhe një sërë reformash që do të shqyrtohen nga komisioni me të cilin drejton.
“Në mënyrë të pavarur, për herë të parë po e inicojmë diskutimin publik, pikërisht nesër, kur fillon aktivizmi gjashtëmbëdhjetë ditor, për të nxitur aktivitetet dhe rekomandimet e ardhshme që do të rezultojnë nga ai diskutim publik dhe nuk do të jenë vetëm diskutime deklarative, por do të jenë hapa konkretë për institucionet”, theksoi Peshevska.
Presidentja e vendit, Gordana Siljanovska-Davkova, theksoi se duhet të zhvillohen mekanizma për parandalimin e dhunës në baza gjinore, me të cilat popullata do të edukohet që në moshë të re. Sipas saj, problemi nuk është vetëm lokal apo rajonal, por përkundrazi, është global dhe prek të gjitha gratë që të paktën një herë janë përballur me dhunë fizike apo psikologjike me bazë gjinore.
“Ata nuk kanë nevojë vetëm për ndjeshmërinë tonë, ata kanë nevojë për shërbime specifike, strehim, ndihmë juridike falas, kanë nevojë për ndihmë social-psikologjike, mbështetje për të rindërtuar jetët e tyre të shkatërruara pa vullnetin e tyre”, theksoi Siljanovska-Davkova.
Në aktivitetin e organizuar nga OSBE-ja u nënshkrua një deklaratë 10-pikëshe që do të fillojë të zbatohet nga viti 2025 dhe duhet të ndihmojë viktimat e çdo lloj dhune, por edhe të edukojë qytetarët.
Ndryshe, sipas Raportit të Komisionit Evropian për progresin e vendit, zbatimi i Konventës së Stambollit mbetet sfidë. Ligji për Parandalimin dhe Mbrojtjen Kundër Dhunës Ndaj Grave dhe Dhunës në Familje është miratuar në vitin 2021, por zbatimi i tij ende nuk është realizuar plotësisht. Kjo vuan nga mungesa e finacimit adekuat, si dhe për një Trup Kombëtar Koordinativ për Dhunën në Familje.
