Bujqësia e qëndrueshme që ka ndikim minimal në mjedisin jetësor dhe emetimet e gazeve serrë është një trend dhe qëllim për të cilin synojnë shumë vende të zhvilluara në botë. Ndryshimet klimatike janë një nga kërcënimet më të mëdha për njerëzimin, i cili nuk mund të kapërcehet pa ndryshuar praktikat bujqësore. Bujqësia është një nga emetuesit më të mëdhenj të gazeve serrë në vendin tonë dhe sipas të dhënave të Inventerit nacional të gazrave serrë në RMV, pothuajse 90 për qind e emetimeve të metanit janë për shkak të mbijetesës së bagëtive. E njëjta përqindje e emetimeve të diazoksidit (N2O) është për shkak të proceseve metabolike në kafshët shtëpiake dhe të ruajtjes, përpunimit dhe menaxhimit të plehut organic.
Fermerët në vendin tonë nuk janë mjaftueshëm të informuar për ndikimin e aktiviteteve të tyre në ndryshimet klimatike dhe degradimin e mjedisit jetësor që ato shkaktojnë, vlerësojnë nha Qendrës për ndryshime klimatike. Ata ende përdorin teknologji dhe metoda të vjetruara, shumë rrallë praktikojnë praktika të mira bujqësore dhe shumë prej tyre as që janë në dijeni të këtij kodi që është i detyrueshëm për të gjithë ata që shfrytëzojnë subvencione.
“Një pjesë shumë e vogël e fermerëve në vend pranojnë metoda dhe praktika të reja për prodhim bujqësor më efikas dhe të qëndrueshëm. Pak prej tyre përdorin mekanizimin bashkëkohor, por për këtë arsye, prodhimi bujqësor praktikohet në shkallë të gjerë me kimikate dhe plehra artificiale për të ruajtur dhe për të rritur rendimentin. Prandaj është thelbësor edukimi i fermerëve, i cili do të rrisë vetëdijen dhe përgjegjësinë e tyre për të reduktuar ndikimin në mjedisin jetësor”, tha Bojana Stanojevska-Pecurovska nga Qendra për ndryshime klimatike.
Krahas ndryshimeve që priten nga prodhuesit, dhe ndryshimi i zakoneve të konsumatorëve mund të luajë gjithashtu një rol të madh në reduktimin e mëtejshëm të emetimeve të gazeve serrë të lidhura me ushqimin. Mishi dhe produktet e qumështit kanë gjurmën më të madhe globale të karbonit, si dhe përdorimin e lëndëve të para dhe ujit për kilogram.
Stanojevska-Pecurovska thekson se me reduktimin e mbeturinave ushqimore dhe zvogëlimin e konsumit individual të produkteve ushqimore, mund të kontribuojmë në zvogëlimin e emetimeve të gazrave serrë nga bujqësia.
“Kur flasim për bujqësinë dhe ndikimet mbi ndryshimet klimatike, është e nevojshme të merret parasysh i gjithë zinxhiri i prodhimit, ruajtjes, përpunimit, paketimit, transportit, përgatitjes dhe shërbimit të ushqimit dhe në fund asgjësimit të mbetjeve dhe mbetjeve të paketimit. Secila nga fazat e furnizimit me ushqim lëshon gazra serrë në atmosferë”, theksoi Stanojevska-Pecurovska.
Nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujrave informojnë se Strategjia kombëtare për bujqësinë dhe zhvillimin rural (2021-2027) parashikon ngritjen e një Sistemi gjithëpërfshirës dhe të integruar të njohurive dhe inovacionit bujqësor (AKIS) i cili duhet t’u mundësojë fermerëve dhe pjesëmarrësve të tjerë në këtë sektor. për herë të parë të fitojnë mundësinë për të përmirësuar në mënyrë efektive njohuritë dhe aftësitë e tyre nëpërmjet lidhjeve funksionale me shkencën dhe shërbimet këshillimore dhe tema e reduktimit të emetimeve të gazeve serrë do të jetë një nga prioritetet.
Përqindje më të lartë të bashkëfinancimit publik të investimeve që synojnë zbutjen dhe përshtatjen ndaj ndryshimeve klimatike siguron programi i ri IPARD për periudhën 2021-2027. Projektet për të mbështetur reduktimin e emetimeve të dioksidit të karbonit do të përbëjnë të paktën pesë përqind të totalit të projekteve të Masës 1 të financuara nga IPARD, për dallim nga fillimi kur ishte 1.6 përqind.
Ata theksojnë se nga viti i ardhshëm është planifikuar të futen skemat e para mbështetëse për të inkurajuar ofrimin e të mirave publike përmes praktikave bujqësore të dobishme për mjedisin dhe klimën, të ashtuquajturat skema eko. Përdorimi i pagesave direkte për skemat mjedisore do të jetë vullnetar për fermerët të cilët janë të angazhuar për zbatimin e praktikave që janë të dobishme për klimën dhe mjedisin jetësor.
