Emërimi i tre prokurorëve të rinj në tri prokuroritë themelore publike në Tetovë, Manastir dhe Shtip, të cilët do të jenë përgjegjës për trajtimin e rasteve që kanë të bëjnë me sigurinë e gazetarëve, paraqet një hap përpara në ofrimin e mbrojtjes më të madhe dhe trajtimin e mosndëshkimit për krimet kundër gazetarëve dhe punonjësve të medias.
Vitin e kaluar për herë të parë është caktuar një prokuror publik nga Prokuroria Publike e Shkupit për të vepruar në rastet që kanë të bëjnë me sigurinë e gazetarëve dhe është shënuar progres në zgjidhjen e tyre. Në vitin 2022, nga pesë lëndë janë zgjidhur katër, ndërsa këtë vit, nga gjithsej gjashtë, deri më tani janë zgjidhur katër.
Kjo u theksua në manifestimin publik të sotëm me temën “Prokurorët e rinj në prokuroritë themelore publike në Maqedoni, për mbrojtje më të madhe dhe për t’i dhënë fund pandëshkueshmërisë për krimet ndaj gazetarëve dhe punonjësve mediatikë” organizuar nga Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) me rastin e 2 Nëntorit – Ditës Ndërkombëtare për Dhënien fund të Mosndëshkimit të Krimeve Kundër Gazetarëve, dhe përfaqësues nga PPRM-ja trajtuan mekanizmat e rinj për mbrojtjen institucionale të punonjësve të medias.
Mlladen Çadikovski, kryetar i GSHM-së, theksoi se është përgjegjësia dhe pesha e shifrave është e madhe, kur çdo vit na kujtohen krimet e bëra ndaj gazetarëve jo vetëm në vend por edhe në rajon dhe në nivel global, sepse vetëm këtë vit kanë qenë të paktën katër sulme në vendin tonë ndaj gazetarëve dhe kameramanëve që janë në proces. Këto janë vetëm shifra dhe statistika, dhe gazetarët nuk janë vetëm numra, janë pasqyrë e publikut dhe pikërisht për këtë po themi se pse është e rëndësishme që mosndëshkimi ndaj njerëzve të dhunshëm të ndalet.
“Për vite të tëra ka pasur dhe ekziston një kulturë e mosndëshkimit për ata që sulmojnë gazetarët dhe kjo duhet të ndryshojë, sepse synimi ynë është që publiku të informohet në një mënyrë që gazetarët të mos rëndohen. Ne gazetarët kemi një rol kyç në mbështetjen e lirisë së fjalës dhe lirisë së shtypit, të cilat janë shtylla themelore të demokracisë”, tha Çadikovski.
Ai kujtoi sulmet ndaj gazetarëve të 27 prillit, përgjimin e gazetarëve për një kohë të gjatë në dekadën e kaluar, por edhe përçmimin dhe nënvlerësimin me të cilin ata ekspozohen edhe sot nga politikanët.
“Lista e rasteve të pazbardhura të sulmeve ndaj gazetarëve është e gjatë, por edhe lista e pritjeve dhe kërkesave tona për zgjidhjen e tyre. Qëllimi është të tregojmë se duam t’i japim fund pandëshkueshmërisë dhe se kemi zero tolerancë ndaj sulmeve ndaj gazetarëve dhe mediave”, shtoi Çadikovski dhe shprehu kënaqësinë e tij që kjo është pranuar nga Prokuroria.
Biljana Arsovska, zëdhënëse e PPRM-së, në kuadër të pyetjes theksoi se shteti së bashku me prokuroritë themelore publike kanë arsye të jenë të kënaqur në bazë të rezultateve dhe dinamikës së zgjidhjes së rasteve që kanë të bëjnë me sulmet ndaj gazetarëve, si dhe respektimin e tyre. për standardet ndërkombëtare, sidomos pas emërimit të prokurorisë publike vitin e kaluar, të prokurores Iskra Haxhi Vasileva nga Prokuroria Publike e Shkupit për këtë lloj të lëndëve, e cila pasoi iniciativën e SHGM-së.
Kjo, tha ajo, është vënë në dukje si shembull pozitiv nga të gjitha organizatat ndërkombëtare, të cilat munden dhe tregojnë interesim për ndjekjen e vendeve të tjera të rajonit. Në shënimin e ditës së sotme, ajo prezantoi emrat e tre prokurorëve të rinj që do të merren me rastet e gazetarëve – Nina Dimitrievska nga Prokuroria Publike e Tetovës, Irena Atanasovska nga Prokuroria Publike e Manastirit dhe Tatjana Katsarova nga Prokuroria Publike e Shtipit.
“Lista e sulmeve ndaj gazetarëve është vërtet e gjatë, por së fundmi po shkurtohet. Nga gjithsej gjashtë raste që kanë të bëjnë me sigurinë e gazetarëve të evidentuara në prokurori që nga fillimi i vitit, në dy raste tashmë kemi dhënë aktgjykim, në dy raste të tjera janë ngritur akuza dhe priten procedura gjyqësore, një prej të cilit është rasti i Prokurorisë Publike të Shkupit për të cilin aktgjykimi i prokurorit publik sapo është marrë. Kjo do të thotë se katër raste tashmë janë zgjidhur. Edhe ndaj dy të tjerëve është proceduar, por duke qenë se bëhet fjalë për kërcënime përmes komunikimeve elektronike, ende nuk është identifikuar dërguesi. Në vitin 2022 nga pesë raste të regjistruara janë zgjidhur katër, ndërsa në një është në kërkim autori. Nga rastet e zgjidhura janë dhënë dy aktgjykime, në një rast rasti është zgjidhur nga MPB-ja me paralajmërim me shkrim, ndërsa në një rast është marrë sërish vendim vetëm për shkak se është marrë përgjigje zyrtare nga rrjeti social Tuiter, se nuk mund të identifikohej përdoruesi i një profili anonim i cili e ka fshirë profilin menjëherë pas shpalljeve”, tha Arsovska.
Sipas prokurores publike Haxhi Vasileva, është e qartë se ka sulme verbale, si dhe gjatë këtij viti është shënuar dhunë fizike ndaj gazetarëve dhe mediave, por ajo që e shqetëson, thotë ajo, janë sulmet e shpeshta ndaj gazetareve.
“Është një trend global, që po vjen edhe tek ne, herët a vonë. Këtë vit, për fat të keq, kemi edhe kërcënime të qarta për jetën e një gazetareje femër, dhe kjo është diçka që na shqetëson tani dhe do të na shqetësojë në të ardhmen, veçanërisht pasi zakonisht hetimet për sulmet online pasohen nga një sërë sfidash në aspekti e zbulimit të autorëve dhe kryerjen e mëtutjeshme të hetimeve”, tha Haxhi Vasileva.
Kryetari i SPGM-së, Pavle Belovski, ndër të tjera thekson ndryshimet e bëra në Kodin Penal, me të cilin sulmi ndaj gazetarit konsiderohet sulm ndaj zyrtarit, gjegjësisht ndiqet sipas detyrës zyrtare pas pesë vitesh insistim të sindikatat. Është e rëndësishme të kuptohet, shtoi ai, fakti se sulmet ndaj gazetarëve nuk janë sulme personale, por ndaj punës së gazetarëve që është me interes publik.
“Duhet të punojmë edhe më shumë dhe më të bashkuar që të mos lejohen sulme dhe të mbrohet interesi publik dhe puna gazetareske sepse këto janë imperativë më të lartë në shoqëri”, tha Belovski dhe qëllimi është, thotë ai, zero sulme ndaj gazetarëve dhe punonjësive të medias në një vit kalendarik.
